ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Osmanlı İmparatorluğu'nda askerî ya da sivil yüksek devlet memurlarına verilen bir unvan. Sözcük zamanla Mısır, Suriye, Irak, Ürdün gibi ülkelerde de yayılmış ve kabul edilmiştir. Sözcüğün, en büyük e...

Mitoz bölünmenin ilk evresi olan profazda kromatin iplikler spiral şeklinde kıvrılıp, kısalıp, kalınlaşarak kromozomları oluşturur. Kromozomlar görülebilir duruma gelir. Normal olarak kısalıp kalınlaş...

Bir ana dilin tarihsel ve bölgesel nedenlerle ses, yapı ve söz dizimi bakımından gösterdiği farklılaşma; diyalekt. Lehçeyi "ağız"dan ayıran en önemli ayrım, lehçenin aynı dil içinde olmasına karşın, a...

Bir bileşiğin su etkisiyle bozunmaya uğradığı kimyasal tepkime türü. Gerçekte hidroliz iki türlü oluşabilir: 1) Bir asit kökü, baz kökü ya da her ikisinin suyla tepkime vererek asit ve baz oluşturm...

Eski Roma'da yargıçların ve yüksek devlet görevlilerinin önlerinde yürüyen, "Fasces" denilen birbirine bağlanmış ve ortasında bir balta bulunan bir değnek demeti taşıyan görevli. Değnekler dövmeyi, ba...

Yeraltındaki suyun, doğal olarak toprak tabakası üstüne çıktığı su ağzı. Menbalar genellikle engebeli sâhalarda, yamaçlarda çıkar. Yağışlarla toprağa sızan su, killi tabakalara rastlayınca toprak altı...

Turunçgillerden, kavasya da denen küçük bir ağaç (Quassia amara). Yaprakları almaşık dizilmiş, çiçekleri er ve dişi olmak üzere parlak kırmızıdır; salkım biçiminde bir araya toplanmıştır. Tadı acı ola...

Periyodik cetvelin atom sayısı 57-71 olan 15 elementinin oluşturduğu seri. Sırasıyla lantan, seryum, praseodim, neodim, prometyum, samaryum, evropiyum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, holmiyum, erbi...

Kökenleri farklı, lifli yapılarıyla benzer görünümlü bir grup minerale verilen ad. Amyant da denir. Asbest adı, eskiden, amfibol grubundan bir kalsiyum, magnezyum, demir silikatı olan lifli aktinolite...

Eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin, kırkayaklar (Myriapoda) sınıfının, çiyanlar (Chilopoda) takımındaki türlere verilen genel addır. Uzun ve yassı vücutludurlar. Büyüklükleri 3 mm ile 35 cm arası...

Büyük Okyanus'ta ekvator üzerinde bulunan, Güney Amerika'dan 950 km uzaklıktaki volkanik adalar. Yüzölçümü 7 994 km2 olan bu adalarda, keşfedildikleri 1535 yılında kimse yaşamıyordu. Çok uzun yaşad...

Üç köşeli ve telli, büyük bir müzik aracı; arp. Dik tutulup parmakla tellerine dokunarak ya da tellerini hafifçe çekmek yoluyla çalınır. İlk basit harplar İ.Ö. 3500'lerde Sümerler'de görülür. Eski Mıs...

Güney Ege ve Akdeniz kıyılarında alyanak olarak da bilinen, sırtı gri-mavi olan ve gözleri arasında sarı bir leke bulunan balık. Boyu 50 cm'yi bulan çipura, kıyı diplerini ve limanları sever. Ege ve A...

Tasavvufta; Tanrı'nın kulu kendine doğru çekmesi anlamında kullanılan bir sözcük. Asıl anlamı "çekilme"dir. Tasavvufçulara göre, cezbe durumunda olan insan, Tanrı'dan başka hiçbir şey düşünemez, onun ...

Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 1788-1791 savaşlarına son veren ve Ziştovi'de imzâlanan barış antlaşması. 1787'de başlayan Osmanlı-Rus Harbi devam ederken 1788'de Avusturya Rusya'nın yanında Os...

Boğazdaki yolcu nakliyâtı için yurdumuzda kurulan ilk anonim şirket. Eskiden Boğaziçinin iki yakasında yolcu taşıma birbirinden güzel kayıklarla yapılırdı. Osmanlı oymacılık sanatının ince örnekleriyl...

Kafkasya'da yaşayan bir topluluk ve bu topluluktan olan kimse. Kendi dillerinde, kendilerine Adige derler. Çerkezler, Kafkaslardaki Adige Özerk Vilayeti'nde yaşarlar; çoğunluğu Laba ve Kuban ırmakları...

Lavın çabuk soğumasıyla oluşmuş, parlak siyah, kimi zaman da gri ya da kahverengi, volkanik cam. Seyrek olarak kuvars ve feldispat kristalleri içerir. Kimyasal yapısı riyolitle aynıdır. Silisli bir ca...

En az biri eğri olmak üzere, düzgün eğrilikli iki yüzeyi olan ve genellikle cam, plastik, kuvars gibi saydam bir madde parçası. Mercekler ışığı kırar, yani dalga yüzeylerinin eğriliklerini değiştirere...

(1788 Bergamo-1856 İstanbul), İtalyan bando şefi ve bestecisi. Gaetano Donizetti'nin ağabeyidir. Bandocu olarak askerlik yaptı, Napoléon'un ordusunda görev aldı. II. Mahmut'un çağrısıyla İstanbul'a ge...

İtalya'da Venedik limanını Adriya Denizi'nden ayıran uzun adalardan biri. Önemli bir plaj ve turizm merkezidir. Uluslararası Venedik Film Şenliği bu adadaki Şenlik Sarayı'nda düzenlenir. San Nicolo ve...

Simetri ekseni çevresinde dönmekte olan bir cismin dönme eksenini, tepesi cismin merkezinde yer alan dönel bir koni oluşturacak biçiminde dolanması. Presesyon hareketi, topacın kafa sallamasına benzer...

Baklagillerden bir ağaççık (Cassia acutifolia), bu bitkinin meyvesi ve yine bu bitkiden elde edilip müshil olarak kullanılan madde. Sıcak yerlerde yetişir. Sarı renkli çiçekleri salkımlar hâlinde, leg...

Kayseri iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. İlçe toprakları engebeli ve dağlıktır. Halkın geçimi özellikle hayvancılığa dayanır. Tarım ve dokumacılık da yapılır. İlçe, Sarız Çayı yakın...

Göğüs kafesini oluşturan kemikler. Yassı ve uçları uzundurlar. İnsanda 12 çifttir. Arka uçları omurlara eklemlidir. Üstteki 7 çiftinin ön uçları göğüs kemiğine, ondan sonraki 3 çiftin ön uçları ise bi...