ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Genellikle Türklerin yaşadığı İslâm ülkelerinde ve daha çok Anadolu'da 13.-14. yüzyıllarda gelişen esnaf dayanışma örgütlerine verilen ad. Asıl adı, babayiğitlik, cömertlik anlamına gelen Fütüvvet'tir...

Osmanlı İmparatorluğu'nda olayları kaydetmekle görevli devlet memuru. Vak'anüvisler, Dıvanıhümayun'a bağlı reisülküttabın emrinde çalışırlardı. Osmanlı Devleti'nde olayların resmî devlet görevlilerine...

İslâm inanışına göre, kıyamet gününde bütün ölülerin dirilerek toplanacağı ve Tanrı katında günahlarla sevapları tartacak terazinin kurulacağı alan. Arsa kelimesinin çoğulu olan arasât, "Üzerinde b...

Türk lehçelerinden biri. Kuzeydoğu Bulgaristan, Romanya, Moldova ve Ukrayna'da yaşayan Gagavuzlar tarafından konuşulmaktadır. Gagavuzca, bugünkü Türk lehçelerinin güneybatı grubu ya da Oğuz grubu için...

Dikenlibalıkgillerden bir balık türü (Gasterosteus pungitius). 4-7 cm'lik uzunluğuyla tatlı su balıklarının en küçüklerindendir. Erkeği su bitkileri arasında yuva yaparak yavrularına bakar. Yırtıcı ve...

Yıldızlar, gaz, toz ve gezegenlerden oluşan, büyük madde yığışımı. Yoğun gaz bulutu biçiminde oluşan galakside, yıldızlar, gazın yoğunlaşmasıyla meydana gelirler. Başlangıçta ne belirli bir biçimi, ne...

Jean Arp, Richard Hülsenbeck, Tristan Tzara, Marcel Janco ve Emmy Hennings'in aralarında bulunduğu bir grup genç sanatçı ve savaş karşıtının 1916′da Zürih'te başlattığı sanat akımı. Yeni akım...

İtalya Yarımadası'nın batısında, Sicilya'nın kuzeyinde ve Sardinya ile Korsika'nın doğusunda kalan Akdeniz'in ikincil denizlerinden biri. Akdeniz'in deniz ulaşımı bakımından en önemli parçasıdır....

Hindu halklarının son iki bin yıldan bu yana inanç ve görenek sistemi. Hindistan nüfusunun %80′i olan 600 milyon kişinin inandığı Hinduizm, bu ülkedeki en yaygın dindir. Hindistan'dan başka Ne...

Hastalıkların tedâvisinde oksijen kullanılması. Oksijen, yiyecek ve içecek gibi hayâtın sürdürülmesinde gerekli üç temel unsurdan biri ve en önemlisidir. Bir insan açlığa günlerce, susuzluğa 2-3 gün d...

İslâm dininin kurucusu Hz. Muhammet'e ait olduğuna inanılan ve Topkapı Sarayı'nda Kutsal Emanetler arasında saklanan sancak. Yavuz'un Mısır Seferi sırasında Osmanlıların eline geçti. İstanbul'a getiri...

Doğu Akdeniz kıyıları ile İç Anadolu düzlükleri arasında, güneybatıdan kuzeydoğuya doğru uzanan Orta Toroslar'da dağ sırası. Aynı yönde uzanan Bolkar (güneybatıda) ve Tahtalı dağları arasında kalır. E...

Yunan mitolojisinde av tanrıçası. Apollon'un ikiz kız kardeşi, Zeus ve Leto'nun kızıdır. Genellikle ok, yay ve bir meşale taşır. Artemis'e atfedilen özellikler oldukça çelişiktir. Doğadaki tüm hayvanl...

Pıhtılaşma sonunda kandan ayrılan sıvı bölümdür. Belirli bir hastalığa özgü antikorlar içeren serum, kişide o hastalığa karşı geçici bir direnç oluşturmak için enjekte edilebilir, buna pasif bağışıklı...

Dünya çevresindeki belirli bir yörüngede dolanarak, astronotlarca ziyaret edilen, bilimsel gözlem ve araştırmaların gerçekleştirilmesinde kullanılan yapay uydu. Sovyetler Birliği ilk uzay istasyonu ...

Esmer renkli deniz yosunu. İnce silindirimsi bir yapıdadır. Emici kökleriyle kayalara tutunur. Gövde kısmı esmer-sarı renkte, uzun, yassı, basit şeritler biçimindedir. Laminaryaya yeryüzündeki bütün d...

Bir devletin zenginliğinin, değerli madenlere sahip olmaktan kaynaklandığını savunan ekonomik öğreti ve uygulama. Ekonomide ulusalcılığın ve devletçiliğin ilk kez ortaya atıldığı görüş merkantilizmdir...

Resmî adı Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'dir. Başkenti Dodoma, nüfusu 31 962 769 kişi dir (2000). Yüz ölçümü 945 090 km2 olan Tanzanya'nın yönetim biçimi cumhuriyettir. Para birimi Tanzanya şilini ve r...

Demir ya da çelikle vurulduğunda kıvılcım çıkaran bir tür kuvars. Sileks olarak da bilinir. Tarih öncesi dönemlerde birçok aletin yapımında ham madde olarak kullanılmıştır. Çakıltaşı yatakları ender b...

İkiçenekliler sınıfının turpgiller familyasından bir bitki (Alyssum). Bahçelere süs olarak dikilir. Çarpıntılara ya da kuduza karşı kullanıldığı için kuduzotu da denir....

Kurtuluş Savaşı sırasında ulusal kurtuluş güçlerine karşı İstanbul Hükümeti ile İngilizler tarafından düzenlenen ordu. Başında Süleyman Şefik Paşa vardı. 20 Nisan 1920 - 25 Haziran 1920 tarihleri aras...

Troposferde yoğunluğu az olan havayla dolu bölüm. Yüzey şekilleri ve meteorolojik koşullar nedeniyle düşey hava akımlarının bulunduğu bölgelerde hava boşluğundan söz edilir. Böyle bir bölgede uçaklar ...

Bir renkli televizyon işlemi. "Bellekli almaşık renk" anlamına gelen "Sequential Couleur á Mémoire" sözcüklerinin baş harflerinden oluşturulmuş kısaltmayla anılır. 1958'de Fransa'da Henri de France ta...

Gelibolu'da kurulan ilk acemi ocağına verilen ad. Gelibolu Acemi Ocağı, Birinci Murâd Han zamânında kuruldu. İlk acemiler, harpte esir edilen kuvvetli ve dinç gençlerden teşekkül ederdi. Bunlar, G...

Bir maddenin kütlesi ya da ağırlığını ölçmekte kullanılan araç. Bir terazi çalışma ilkesi, yerkürenin bir cisme uyguladığı kuvvetin ölçülmesine dayanır. Terazi, cismin ağırlığını ölçer. Ancak, bir cis...