ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Hecelerin sayılarına göre değil de ses değerlerine göre düzenlenen ve genellikle İslâm uygarlığına bağlı uluslarca nazımda kullanılan ahenk ölçüsü. Arapçada "yan, yön, yanak, yol, yöntem, büyük çadırl...

1. Bir devletin egemenliği altında bulunan toprakların tümü, diyar, memleket toprak parçasıdır. 2. Devlet. 3. Herhangi bir özelliği yönünden düşünülen bölgedir. ...

Sayı bakımından birden çok varlığı belirten ad. Örnek: Lâmbalar yanınca odaların içi aydınlandı. Bu tümcedeki "lâmbaların" ve "odaların" sözcükleri çoğuldur; çünkü birden çok lâmba ve birden ço...

Periyodik cetvelin 3A grubunda yer alan, mavimsi gri renkli metal element. Kurşuna benzer. İndiyum gibi, çinko üretiminden arta kalan toz yığını içinden elde edilir. Bir değerli bileşikleri oksijenle ...

İ.Ö. 264-146 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında yapılan ve Kartaca'nın ortadan kalkması, Batı Akdeniz'in Roma egemenliği altına girmesiyle sonuçlanan savaşlar. İ.Ö. 3. yüzyıl ortalarında Roma,...

Elektriklenen bulutlar arasında olan elektrik atlaması sonucu görülen ışık. Düşey yönde hareket eden bulutlar, atmosferin çeşitli noktalarında büyük elektrik yüklerinin birikmesine neden olurlar. Bu b...

Hristiyanlardan alınan cizyenin toplanmasıyla görevli memur. İlk kez Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın sadrazamlığında bu yola başvuruldu. O zamana dek yerel memurlar tarafından toplanıp hazineye gönderi...

Ut ve tambura benzer madenî gövdeli çalgı. Mızrapla çalınan bu çalgının göğüs tahtası, deri bir zarla kaplıdır. Sözcük, eğlenti, neşe anlamlarında da kullanılır. ...

(1797 Bergamo-1848 Bergamo), İtalyan bestecisi. Çok beğendiği Rossini'nin etkisiyle besteciliğe başladı; bir süre sonra sanatçı kişiliğini buldu. Geçirdiği bir akıl hastalığı ve felç sonucu öldü. 71 o...

Halk edebiyatında türkü, koşma, nefes, destan, tekerleme gibi türlerdeki şiirlerin genel adı. Alevî-Bektaşi halk edebiyatında ise derin anlamlı, tarikat ilkelerine uygun şiirler bu adla anılmıştır....

Santalgiller (Santalum) familyasından, küçük boylu bir tür ağaç ve bunun hoş kokulu odununa verilen ad. Sandal ağacı olarak da bilinir. Hindistan ve Malakka'nın dağlık bölgelerinde yetişir. Yaprak dök...

Davranışlarımızın "iyi"ye uygun ve "kötü"den uzak olması için kurallar koyan bilgi alanı. Ahlâk, insanın uyması gereken başlıca davranış kurallarını araştırır ve önerir. Ahlâk dediğimiz bilgi alanı, b...

Tapılan varlık, tanrı. İlâh kelimesi, kökü esas alındığında, tapmak, şaşırmak, bocalamak, himâye ve huzur ihtiyâcı ile birisine teveccüh etmek, gizli olmak ve yüksek olmak mânâlarına gelmektedir. Keli...

İstanbul'da iki ayrı dönemde yayımlanan iki gazetenin ortak adı. İlk Tasvir-i Efkâr (1862-1925) Şinasi tarafından yayımlanmaya başladı, Yeni Osmanlılar hareketini destekledi. 1868'de yayımına son vere...

Eskilerde maddeyi meydana getiren en küçük bölünmez tanecikler olarak ifade edilirdi. Atomun bölünmez bir bütün olduğu görüşünü ilk defa 1808 'de John Dalton ortaya atmıştı. Ancak 20. yüzyılda kimyacı...

Horasan'da hüküm sürmüş hanedan (821-873). Hanedanın kurucusu olan Tahir bin Hüseyin, Abbasî Halifesi Memun tarafından Horasan valiliğine atandı. Kendi adına hutbe okuttuğunun ertesi günü öldü (822). ...

Pinus. Çam, açık tohumlu bitkilerden büyük bir grubun ortak adı. Kuzey yarı kürede yetişen reçineli bir orman ağacıdır. Seksen kadar türü vardır. Her mevsimde yeşil olan çamlar, iğne yapraklı ağaçlard...

Eğitim ve öğretim işlerini yönetmek ve düzenlemek amacıyla Osmanlı Devleti'nde kurulmuş olan devlet örgütü. Bugünkü bakanlık düzeyinde bir örgüttü. Eğitim ve öğretimin belli bir yerden ve devlet hizme...

Nemli ağaç gövdelerinden, dere, göl ve denizlere kadar çok çeşitli ortamlarda yeşil bir örtü şeklinde görülen canlılara genel olarak alg adı verilir. Algler, Tallus adı verilen vücut yapılarına sa...

Kazanılmış Bağışıklık Yetersizliği Sendromu adlı öldürücü hastalığın kısa adı. İnsanlarda hastalıklara karşı koruma sağlayan bağışıklık sisteminin, bir grup virüs (HIV) tarafından işlevsiz hâle getiri...

Yunan mitolojisinde, Aitolia Kralı Thestios'un kızı ve Sparta Kralı Tindareos'un karısı. Efsaneye göre Zeus, Leda'ya âşık olur ve bir kuğu kuşu hâline girerek onunla birleşir; Leda da bir yumurta yumu...

Ağır hidrojen atomları, çekirdeklerinin kaynaşarak helyum durumuna girmesiyle elde edilen enerji temeline dayanan bomba. Termonükleer bomba olarak da bilinen hidrojen bombasının tahrip gücü çok yüksek...

Arıkuşugillerden, Akdeniz çevresi ve Asya'nın kimi yörelerinde yaşayan bir kuş (Merops apiaster). Değişik parlak renkli ve uzun gagalıdır. Serçeden biraz daha büyük olan arıkuşu, böcekler, arılar ve d...

Eski bir Mısır tanrısı. Mısır'ın henüz siyasal birliğini kuramayıp Güney ve Kuzey Mısır olarak iki ayrı devlet durumunda bulunduğu dönemde Horus, Kuzey Mısır'ın Delta Bölgesi'nin Güneş İlâhı'ydı. Şahi...

Resim gibi olan, resimsi. Anlatımda, özellikle betimlemelerde resim etkisi uyandıran renklilik, canlılık için kullanılır....