ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

İslâm toplumunda örfî ve şerî hukuku uygulayan mahkemenin başkanı. Osmanlı İmparatorluğu'nda kadılar, medreselerden yetişirdi. Yalnız yargı işleriyle değil, bulundukları bölgelerden zahire toplanması,...

Atlantik Okyanusu'nda geniş topluluklar hâlinde yaşayan, boyu bir metreyi geçebilen bir deniz kuşu türü (Diomedea exulani). Beyaz, gri ya da esmer tüyleri vardır. Eğri uçlu güçlü bir gagası, dar ve pe...

Kuzey Amerika'da, ABD ve Kanada sınırının bir kesimini oluşturan ırmak. 54 km. uzunluğuna karşın suları bakımından çok önem taşır ve Ontario Gölü'nü Erie Gölü'ne bağlar. Üzerindeki şelale ve ivintiler...

Osmanlı döneminde, XVIII. yy'da ve XIX. yy başlarında Sivas, Çorum ve Amasya yöresine egemen olan âyan ailesi. Canik Sancağı'nı (Samsun, Ünye ve Niksar) merkez edinen ailenin ilk önemli kişisi Fatsalı...

Tüccarlar arasında dayanışmayı sağlamak, ortak sorunlarla uğraşmak, yabancı tüccarlarla ilişki kurmak, ortak çıkarları korumak için yasa ile kurulan kurum. İlk ticaret odası, Islahat Fermanı (1856) g...

Yunan mitolojisinde deniz tanrısı. Tatlı suların, depremlerin ve atların tanrısı olarak da bilinir. En eski tanrılardan biri olarak bilinen Poseidon'a Romalılar Neptün adını verirlerdi. Elinde üç çata...

Zambakgillerden bir süs bitkisi (Lilium candidum). 1 m.'ye kadar boylanabilen akzambak, güzel çiçekleri ve tatlı kokusu için bahçelerde yetiştirilir. Çiçeği diş ve yüz şişlerinde kullanılır....

Sinan Paşa'nın yapıtı. Yapıt, yazarın tanrıya yalvarışlarını, Hz. Muhammet ile din ulularını övüşlerini kapsar. Manzum ve mensur karışık olarak yazılmıştır. Bütünüyle bir münacaat niteliğinde olup ger...

Asker olma durumu, savaş sanatını öğrenme ve yapma mesleği ve görevi. Bu görevi yerine getirenlere ve özel yasalara göre silâhlı kuvvetlerde çalışan ve resmî giysi taşıyan kişilere asker denilir. Erde...

Petrolün ayrımsal damıtım ürünü olan propan ve bütan gazlarının ya da bunların karışımının basınç altında sıvılaştırılmışı; LPG, çelik tüplere doldurularak sanayide ve evlerde tüpgaz adıyla yakıt olar...

Özellikle Mısır'da tarım işçisi köylülere verilen ad. Mısır'da çalışan nüfusun yarıdan fazlasını oluştururlar. Müslüman ve Kıpti kökenli olup Orta Mısır bölgesinde otururlar. Irgat, çiftçi ve küçük to...

Japon tiyatro türü. Oyunda konuşmalar, ilâhiye benzer şarkılar ve baleyi andırır danslar birbirini izler. Kabuki, konularını halktan alır ve modern komedi ögeleriyle yoğurarak çok zengin ve gösterişli...

Suriye-Lübnan arasında, kuzey-güney doğrultuda uzanan ve Lübnan Dağları'ndan Bekaa Vadisi ile ayrılan dağ sırası. En yüksek doruğu olan Hermon Dağı 2.815 m.'dir. ...

Karşılıklı köşeleri arasında bire-bir eşleme kurulan iki üçgende, "karşılıklı açıların ölçüleri eşit ise bu üçgenler benzerdir", "karşılıklı iki kenarın uzunlukları orantılı ve bu kenarların belirttiğ...

Alyuvarların, su emerek şişmeleri sonucunda bozulması, hemoglobinin eriyerek hücre zarından dışarı çıkması olayı; hematoliz. Kanda ozmoz basıncı azaldığında görülür. Örneğin damara damıtık su şırınga ...

Kamçılılardan, birhücreli bir asalak cinsi (Leishmania). Hayvan ve insan kanına ya da dokusuna çeşitli böceklerle taşınır ve burada yaşamını sürdürür. Kalaazar hastalığı, şark çıbanı gibi hastalıklara...

Eski bir uzunluk ölçü birimi. Yaklaşık olarak 3 mil ya da 5 km. uzunluğundadır. Eski İranlılar, bir atın normal yürüyüşüyle bir saatte gidebildiği uzaklığı bir fersah olarak kabul ederlerdi. Eskiden d...

Elbistan, Malatya, Maraş, Elazığ ve Gaziantep dolaylarında hüküm sürmüş Anadolu beyliği (1337-1522). Merkezi Elbistan'dı, ancak bir ara başkent Maraş oldu. Zaman zaman Mısır'daki Memlûk Sultanlığı'nın...

Sürüyü koruyan, iri cins köpeklere verilen ad. Çoban köpeklerinin birçok türü bulunur. Bunlardan bazıları şunlardır; Türk çoban köpeği olarak bilinen Sivas Kangal, Alman kurt köpeği, Belçika çoban köp...

Esmer renkli deniz yosunu. İnce silindirimsi bir yapıdadır. Emici kökleriyle kayalara tutunur. Gövde kısmı esmer-sarı renkte, uzun, yassı, basit şeritler biçimindedir. Laminaryaya yeryüzündeki bütün d...

Pirinç, şeker, safran, nişasta ve suyla yapılan bir çeşit tatlı. Anadolu'nun çeşitli yerlerinde, düğün ve sünnet töreni yemeklerinde ikrâm edilir. Yapılışı: Bir çay bardağı pirinç, ılık suda yarım...

Proton ve nötron dışında, baryonların uzun ömürlü olanlarına verilen ad. Tanımda sözü edilen uzun ömürlülük 10-23 saniyenin üzerindeki sürelerdir. Lambda, sigma, ksi ve omega-eksi parçacıkları, hipero...

Etilenin çeşitli yöntemlerle polimerleştirilmesinden elde edilen, dayanıklı, parlak, birçok kimyasal madde etkisiyle bozulmayan saydam katı. İstenilen özelliklere göre bir katalizör kullanılarak, yüks...

Beş mesneviden oluşan takıma verilen ad. Sözcük Arapçada "beş" anlamındadır. Hamse terimi, 12. yüzyılda Genceli Nizamî'nin beş mesnevi yazıp kitabına "Penc Genç" (Beş Hazine) adını vermesinden sonra k...

Hamam böcekleriyle birlikte, Dictyoptera takımını oluşturan ve Mantodea alt takımında yer alan yaklaşık 2000 böcek türünün ortak adı. Peygamberdeveleri yalnız canlı böceklerle beslenir, yavaş hareket ...