ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

İslâm inancında ak tenli, iri kara gözlü kutsal cennet kızları. Cennete girenleri huriler karşılayacak ve onlara gönülden bağlı, her isteklerine boyun eğen eşler olacaklardır. İslâm bilginleri, hurile...

Ayna ya da merceklerde görüntünün bulanık ya da çarpık olmasıyla sonuçlanan bir dizi kusur; aberasyon. Optik eksene yakın gelen ışınlar için yansıma ve kırılmayla ilgili kuram ve formüller uygun sonuç...

Bir yüzü ülger denilen pek kısa, ince, sık tüylerle kaplı, parlak ve yumuşak kumaş. Yün, pamuk, ipek ya da naylondan, atkı ve çözgü ipliğiyle dokunur. İlk çağlarda Doğu'dan Batı'ya götürülen en değerl...

Volga Nehri ve kolu Kama'nın boylarında, Ural Dağları'nın doğusundaki bölgede yaşayan, Türkçe konuşan kavim. Tatarlar, Rusya'nın Avrupa kıtasında kalan bölümünde ve Sibirya'nın güneyinde de yaygın ola...

Çek Cumhuriyeti'nde Südetler'de doğan ve çığırının büyük bölümü Polonya'da kalan ırmak. Başlıca kolları Neisse, Bobr ve Warta'dır. Baltık Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 912 kmdir. Polonya ile Almanya ara...

Yunan mitolojisine göre yaratılan ilk kadın. Efsaneye göre tanrılar tanrısı Zeus, insanlar için kendisinden ateşi çalan Prometheas'ı ve insanları cezalandırmaya karar verir; Hephaistos'u çağırarak ond...

Kutsal günlerde sevap kazanmak için dağıtılan içme suyu ve bu amaçla yapılmış taş yapı. Genellikle cami, mescit, tekke, türbe ve çeşmelerin yanında padişahlar ve saraylılar, devlet büyükleri ve malî d...

Beş mesneviden oluşan takıma verilen ad. Sözcük Arapçada "beş" anlamındadır. Hamse terimi, 12. yüzyılda Genceli Nizamî'nin beş mesnevi yazıp kitabına "Penc Genç" (Beş Hazine) adını vermesinden sonra k...

Devletlerin iç ve dış siyasetlerini, coğrafî etkenleri temel alarak inceleyen siyasal öğreti; coğrafî politika. Bu kavram İsveçli Kiellen'den sonra 1903'te "Politische Geographie" (Siyasal Coğrafya) a...

Naneruhunda bulunan, kimyasal bakımdan bir alkol olan aliçiklik bileşik (3-hidroksi-p-mentan, C10 H19OH). Normal şartlarda yakıcı nane kokusunda, beyaz kristal yapılı bir katıdır. Kimi ilâçlarda, kozm...

Dağlarda, bir yerden başka bir yere bağlanmış kablolar üzerinde hareket eden ve enerjisini elektrikten karşılayan kabin şeklindeki taşıt. Teleferikler önceleri, dağlarda kayakçıların, kaymaya başlay...

Yeraltındaki suyun, doğal olarak toprak tabakası üstüne çıktığı su ağzı. Menbalar genellikle engebeli sâhalarda, yamaçlarda çıkar. Yağışlarla toprağa sızan su, killi tabakalara rastlayınca toprak altı...

Çok kubbeli camilere verilen genel ad. Ulucamilerin kökeni, ilk dönem İslâm mimarîsinin payeler ve sütunlar üzerine oturan düz damla örtülü avlulu camilerine dayanır. Bu camilerin sıcak ülkelerde açık...

Sürüngenler (Reptilia) sınıfının, yılanlar (Serpentes) alt takımındaki türlere verilen genel ad. Bedenleri genellikle ince, uzundur. Boyları 10 cm ile 10 m arasında değişir. Büyük yapılı avlarını yuta...

Osmanlı Devleti'nde, bir padişahın ölümü ya da padişahlıktan çekilmesi üzerine yerine seçilen şehzadenin padişahlığının ilân edilmesi dolayısıyla yapılan tören. Ölen ya da saltanattan uzaklaştırılan p...

Eski medeniyetlere ait kalıntıların incelenmesi ve değerlendirilmesiyle eski çağlar hakkında bilgi edinilmesine çalışılan bilim dalıdır. Dünyanın çeşitli yörelerinde kazılar yaparak arekolojik çalışma...

Osmanlı yönetim düzeninde sancak denilen yönetim biriminin başında bulunan kimse. Aynı zamanda askerî yetkisi de vardı. Yıllık en az 200.000 akçelik "has"a sahipti. Savaş zamanı, askerleriyle birlikte...

Muhammet Peygamber'in, İslâm ulularından Veysel Karani'ye armağan ettiği söylenen hırka. İstanbul'da Karagümrük Hırkai Şerif Camii'nde özel bir sandıkta saklanır. Ramazan'ın ikinci yarısında halka açı...

(Ailuropoda melanoleuca). Ayıların yer aldığı Ursidae familyasındandır. Dev panda olarak da bilinir. Çin'in güneybatı kesimlerinde, Himalaya ormanlarında yaşar. Tüyleri sık ve pas kırmızısı renginde, ...

Türkiye'de din işlerini yürüten, 3 Mart 1924 tarihinde kurulmuş, Başbakanlığa bağlı devlet kuruluşu. Görevleri İslâm dininin ibadet, ahlâk ve toplulukla ilgili işlerini düzenlemek, bu konuda toplumu a...

Milyonlarca voltluk gerilimler oluşturabilen elektrostatik jeneratör. Esas olarak dikey hareket eden, kumaştan yapılmış ve yalıtılmış sonsuz bir kayıştan oluşur. Alttaki kasnakta kayışa sivri uçlar ar...

Çeşitli alanlarda eğitim ve araştırma yapan fakültelerden oluşan yükseköğrenim ve bilim kurumu. Modern üniversitenin kökenleri, "studia generalia" (genel çalışmalar) adı verilen Orta Çağ okullarına da...

Renksiz, yanıcı bir aldehit (CH3 CHO). Etanol da denir. Etil alkolün katalitik yükseltgenmesiyle elde edilir. Keskin kokulu, 21°C'ta kaynayan bir sıvıdır. Su, alkol ve eterde çözünür. Boya, plastik sa...

Hat sanatını icra eden kimse. Hattatlar üç gruba ayrılırdı; birinci grubu oluşturanlar okullarda yazı dersi veren meşk hattatlarıydı. Yazma kitapları kopya eden ya da ısmarlama yazan hattatlar ikinci ...

Hz. İsa'nın çarmıha gerilişinin üçüncü gününde yeniden dirilişini kutlamak amacıyla düzenlenen Hristiyanlığın takviminde temel yortu. Batı kiliselerinde, ilkbahar dönümünde (21 Mart) ya da sonrasında ...