ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Eski Roma'da profesyonel savaşçılara verilen ad. Lâtinceden gelen bu kelime, gladius kelimesinden türemiş olup, kılınçlı savaşçı demektir. Bunlar eskiden Etrüsk cenâze merâsimlerinde gösteriler yaparl...

Böcekler (Insecta) sınıfının, düz kanatlılar (Orthoptera) takımındaki sıçrayıcı türlere verilen genel ad. Familyalar ve hatta cinsler arasında çok belirgin yapısal farklılıklar olmasına karşın, tüm çe...

(Fr. ve İng.: Lesotho), Güney Afrika'da devlet. Resmî adı Lesotho Krallığı, eski adı Basutoland'dır. Güney Afrika Cumhuriyeti topraklarıyla çevrili olan devletin yüzölçümü 30.355 km2, nüfusu 2.023.000...

Türk alfabesinin yirmi üçüncü harfi. Katı, sızmalı ve titreşimsiz bir diş-damak sessizidir. "Ş" sesi Ana Türkçeden beri bütün Türk lehçelerinde kullanılır. Ancak bu ses, daha çok kelime içinde ve ...

Mekanik aygıtlarla insan yapısı olan öteki aygıtlardaki (ve hatta kuruluşlardaki) iletişim ve kontrol sistemleriyle biyolojik organizmalarda var olan benzer sistemler arasındaki ilişkiyi ele alan bili...

ABD'de Nevada eyaletinin güneyinde kent. 1905'te kuruldu. Eyalette kumarın serbest bırakılmasıyla (1931) turistik nitelik kazandı. Yakınındaki Hoover Barajı'nın açılmasıyla ve altın, gümüş, boraks, ma...

Muhammet Peygamber'in, İslâm ulularından Veysel Karani'ye armağan ettiği söylenen hırka. İstanbul'da Karagümrük Hırkai Şerif Camii'nde özel bir sandıkta saklanır. Ramazan'ın ikinci yarısında halka açı...

Kimi yazarların gerçek adları dışında imza olarak kullandıkları ad. Divan edebiyatındaki mahlasla karıştırılmamalıdır. Takma ad belirli bir amaçla, özellikle gerçek adı gizlemek için kullanılır. Peyam...

Kızıldeniz'in kuzeyde son bulduğu iki körfezden doğudaki. Suudi Arabistan ile Sina Yarımadası arasında kalan körfez, 160 km. uzunluktadır. Çok dar olan kuzey kıyısı, Ürdün ve İsrail arasında paylaşılm...

Bir doğru üzerinde eşit zaman aralıklarında eşit yollar alan, yani hızı sabit olan bir noktanın hareketi. Noktanın hızı (v), aldığı yolun (s), bu yolu almak için geçen zamana (t) oranıdır (v=s/t). Düz...

Nemrut sönmüş volkanı üzerinde, 2.247 metre yükseklikte krater gölü. Hilâl biçiminde olan gölün yüzölçümü 12 km2 dir. ...

Tezkere, pusula. Terim olarak eskiden belli bir meslekte yetişmiş kişilerin yaşamöykülerinin toplandığı yapıtlara tezkire genel adı verilmiştir. "Zikr"den türetilen sözcüğün çoğulu "tezakir"dir. Tezki...

Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya İmparatorluğu arasında imzalanan barış antlaşması (10 Ağustos 1664). Kimi tarihçiler, Vasvar Antlaşması'nı, gelecekte Habsburglara karşı Macaristan'da ortaya çıkaca...

Canlılarda var olan, kanın bileşimi, vücut sıcaklığı gibi değişmezleri sabit tutma ya da bozulan dengeyi yeniden sağlama eğilimi. Bu kavram, fizyolojiye 1926 yılında Cannot tarafından sokulmuştur. Dah...

Deri üst yüzeyinde görülen, genellikle kırmızı ve irinli küçük çıbancık. Sivilceler cinsel karakterin belirmesiyle başlayan ergenlik döneminde oluşur. Kimi bünyelerde ileri yaş dönemlerine kadar devam...

Characidae familyasının Serrasalmus cinsinden etçil balıkların ortak adı. Pirana olarak da bilinir. Güney Amerika'nın orta ve doğu kesimlerindeki akarsularda bolca bulunan bu balıklar yırtıcılıkları v...

Türlü maddelerden boncuk biçiminde yapılmış otuz üç ya da doksan dokuz tanenin ibrişime geçirilip bağlanmasıyla yapılan halka. Ya virt çekerken sayıyı şaşırmamak için ya da elde oyuncak gibi kullanılı...

Hristiyanlardan alınan cizyenin toplanmasıyla görevli memur. İlk kez Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın sadrazamlığında bu yola başvuruldu. O zamana dek yerel memurlar tarafından toplanıp hazineye gönderi...

Kemiklibalıklardan, yassı bir balık (Solea vulgaris). 50 cm boyundadır. Tatlı sularda da yaşayabilir. Üstü esmer, altı beyazdır. Gözleri birbirine yakındır. Ağzı ay biçimindedir. Gövdesi küçük pullarl...

Kazakistan ve Özbekistan arasında, deniz seviyesinden 50 m. kadar aşağıda tuzlu göl (Batı Türkistan). Asya'da Hazar'dan sonra ikinci geniş gölken 1960 sonrasında Seyhun ve Ceyhun ırmaklarının yönünün ...

Fransa'da kent. Loire Irmağı'nın bir kolu olan Vienne Irmağı kıyısındadır. On binlerce işçinin çalıştığı porselen sanayiinin ürünleri dünyaca ünlüdür. 1966'da yapılan kazılarda önemli arkeolojik bulun...

Tek bir kromozom takımı içeren eşey ya da üreme hücresine verilen ad. Genetik bilginin yarısını içerir. Üreme sırasında erkek ve dişi gamet birleşir, böylece her ikisinden gelen yarım genetik bilgi, b...

Orta Çağın sonlarında, batıda İlk Çağı yeniden canlandırarak Rönesans Dönemini başlatan düşünce hareketi. Hümanizm, Lâtince "insan doğası" ve "kültür" anlamına gelen "hümanitas" sözcüğünden türemiştir...

Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlardan birisi. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan hıdrellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber'in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmakta...

Bir sorun üzerinde, yurttaşların "evet" ya da "hayır" biçiminde iradelerini belirtmeleri amacıyla yapılan oylama. Temsilî demokrasiye karşı, doğrudan demokrasiyi destekleyenlerin savundukları bir yönt...