ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Geometrik bir şekil ya da hareketi büyültüp küçültmeye yarayan alet. Paralelkenar oluşturacak biçimde menteşelenmiş dört çıtadan oluşur. Kollarından biri sabit bir nokta çevresinde döndürüldüğünde, bu...

ŞÂMÂNÎLİK (Şamanizm); Asya'da yayılan bozuk dinlerden birinin adı. Şâmânîler, ilâhî (semâvî) dinlerden hiçbirine inanmayan, yıldızlara, aya, güneşe, heykellere, cinne tapınan kimselerdir. Şâman, bu...

Yeraltından belli aralıklarla fışkıran sıcak su kaynağı. Genellikle volkanik bölgelerde görülür. Başlıca kaynağı yağmur olan gayzerlerin, sularını 50 m.ye kadar fışkırtanları vardır. Kaynarca ve kaplı...

Çoğunlukla düzlük bölgelerde yarı kurak bir ortamda küçük bitkilerden oluşan kalın örtü ve bu bitki örtüsüne bağlı canlıları da kapsayan alan. Çayırlarda, yer yer ağaçlar ve çiçekli bitkilerden oluşan...

Erzincan ilinde, Tuzla Çayı üzerinde baraj. 1988'de hizmete girdi. Su toplama hacmi 178 milyon m3, göl alanı 8,85 km2 sulama alanı 29.725 ha. Üzerinde kurulu hidroelektrik santralının kurululu gücü 15...

Akdeniz Bölgesi'nde ırmak. İki kolun birleşmesiyle oluşur: Uzunyayla yöresinden gelen Zamantı ve Binboğa Dağları'ndan inen Göksu. Seyhan, Çukurova'ya indikten sonra Adana'dan geçer ve güneybatı yönünü...

Avrupa'yla Asya arasında yer alan dünyanın en büyük kapalı denizi. Kıyıları, İran, Rusya Federasyonu, Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan ile kuşatılmıştır. Dünyanın en büyü iç denizi olan Hazar Deni...

Yeryuvarlağını etkileyen kuvvetleri ve bunların etki ve sonuçlarını inceleyen yerbilim kolu; dinamik jeoloji. Jeodinamik, dıştan gelen etkileri (akarsu, deniz, yel, don, buz) inceleyen dış dinamik yer...

Ege Bölgesi'nde, özellikle erkekler tarafından oynanan bir çeşit zeybek oyunu. Genellikle tek başına oynanır; ancak Bergama ve Çanakkale yöresinde dört kişiyle oynanan türleri de vardır. Oyunun ağır t...

(1882 İstanbul-1943 İstanbul), coğrafyacı ve yazar. Paris'te öğrenim gördü (1909-1912). Coğrafya ders kitaplarının yanı sıra Fransızca'dan çeviriler yaptı, küçük öyküler yazdı. Çeşitli harita ve atlas...

1930'da keşfedilen, Güneş'in en uzağındaki gezegen. Büyüklük bakımından Merkür'den sonra gelir. Güneş'in çevresinde dönüşü 248,4 yıl, dönüş hızı saniyede 4,8 km.dir. Çapının 5.000 km olduğu hesaplanmı...

Bir metalin manganez ve oksijenle verdiği inorganik bileşik. Permanganatlarda mangan ve oksijenin atom oranları bire dörttür. En çok bilineni, bütün permanganatlar gibi koyu menekşe renginde bir çözel...

Merkezî idârenin taşra birimlerinin en büyüğü; bir memleketin, bir vâli tarafından idâre edilen bölümlerinden her biri. Merkezî idârede millî varlığın devâmını sağlayan, kânunların uygulanması, kamu d...

Yumurtasını atarak zayıflamış uskumru balığı ve bunun kurutulmuşu. Balıklar tuzlanıp içleri temizlendikten sonra, kuyruklarından ipe dizilerek beş-altı saat deniz suyunda bırakılır. Daha sonra bir haf...

Mozart'ın iki perdelik operası. Lorenzo da Ponte'nin İtalyanca librettosu üzerine bestelendi. İlk kez 1787'de bestecisi tarafından çalındı, 1805'te de Paris Operası'nda sahneye konuldu. Yapıt, yazarı ...

Küstümotugiller (Mimosaceae) familyasının Acacia cinsini oluşturan yaklaşık 800 ağaç ya da ağaççık türünün ortak adı. Afrika'nın kurak bölgelerinde, Avustralya ve Amerika'da kendiliğinden yetişen 500&...

Ispanakgillerden, iki yıllık otsu bir bitki, yabanî ıspanak (Beta vulgaris var, cicla). Kendiliğinden kırlarda yetiştiği gibi, bahçelerde de yetiştirilir. Yaprakları iri ve çok, kökleri dallı ve az et...

İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne karşı olanların kurduğu siyasal cemiyet. Hürriyet ve İtilaf Fırkası 21 Kasım 1911'de kuruldu. Programında teşebbüsü şahsiyi (özel girişim), ademi merkeziyetçiliği (yöres...

Bitkiler canlıyken enerjilerini güneş ışığından sağlar ve bu enerjiyi şeker, nişasta, selüloz gibi çeşitli maddeler hâlinde dokularında depolar. Öldükleri zaman bu enerji, ölü bitkilerle beslenen ve b...

Hayvanların çeşitli organ ve dokularından, özellikle kemiklerinden (boynuz ve tırnak hariç) çıkarılan renksiz, tatsız, proteinli madde. Hayvansal dokuların ve kemiklerin seyreltik bir asit ya da alkal...

Tarih öncesi çağlarla tarih çağları arasındaki çağın (protohistorya) ikinci dönemi. Demir Çağı, Tunç Çağından sonra gelir. M.Ö. 3. bin yıla uzanan demirin ilk ortaya çıktığı yer Anadolu'dur. Önceleri ...

Eskiçağ'da Mezopotamya'da kent. Sümerlerin önemli kent devletlerinden biridir. 1877-1933 yılları arasında yapılan kazılarla ortaya çıkarılan kalıntılar, Sümer uygarlığının tanınmasında önemli bir rol ...

Kelt efsanelerinde, Kral Arthur'un yanında yer alan bir savaşçı ve ozan. Bu efsanelere ilişkin çeşitli yapıtlarda Merlin'den söz edilir. Kral Arthur'un Saksonlara karşı mücadelesinde Arthur'un yanında...

Salepgillerden otsu bitki (Orchis); bu cinsten kimi bitkilerin yumru köklerinin dövülmesiyle elde edilen toz ve bu tozdan yapılan sıcak içecek. Salep her yerde yetişen yaygın bir bitkidir. Gövdesi sil...

Anadolu masal ve efsanelerinde yer alan doğaüstü bir yılan, "şah-ı maran" (yılanların şahı). Bu yaratık, kadın başlı ve yılan gövdeli olarak betimlenir. Türk edebiyatında Şahmeran ile ilgili ilk hikây...