ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Halk şiirinde koşma türünün özel bir ezgiyle söylenen biçimi. Kafiye düzeni koşmanınki gibidir. Hece ölçüsünün sekizli kalıbıyla söylenir. Varsağının halk şiirindeki öteki türlerden ayrımı, kullanılan...

Dallara karşılıklı olarak sıralanan çoğunlukla parçalı ve dişli yaprakları olan Asteracaea ailesinden 12 yumrumsu köklü otsu bitki türünün ortak adı. Dahlia ya da Dalya olarak da bilinirler. Amerika'n...

Deniz kıyılarına yakın yerlerde yaşayan, boyu 1,5 m. kadar olan, eti lezzetli bir cins köpekbalığı (Galeus canis). Küçük balıklarla beslenen camgöz, az sayıda ve canlı olarak yavrular. Üç türü vardır:...

Hidroksil grubu ya da iyonu taşıyan bileşik. Bağlandıkları elemente göre asidik, bazik, nötr ya da amfoter olabilirler. Çoğu metallerin hidroksitleri baziktir. Sodyum ve potasyum hidroksitler çok kuvv...

Bir kaynaktan parçacık akışı ya da dalga biçimindeki enerji yayılımına verilen ad. Işınım da denir. Radyoaktif maddeler kararsız atomlardan oluşur. Kararsız atomların kararlı duruma dönmeleri süresinc...

Çok yakın bir engelin varlığından ötürü çıplak gözle görülmeyen bir cismi ya da çevreyi, kaydırılmış bir eksen aracılığıyla görmeyi sağlayan optik alet. Genellikle askerî amaçla ve denizaltılarda dışa...

Topkapı Sarayı'nda büyük kapı olan Babıhümayun ile Babüssade ya da Babüsselam denilen sarayın orta kapısı arasındaki avlu. Buraya "birinci yer" de denir. Burada savaşa gidiş, bayram, cuma, cülus, cena...

Duygulu dizelerden oluşan bir şiir ya da bu şiirden bestelenen şarkı. "Halk liedi" ve "sanat liedi" olarak iki türü vardır. Halk liedinin genellikle şairi bilinmez. Kulaktan kulağa geçtiğinden melodis...

Beyin zarlarının iltihabı. Kafatası zedelenmeleri veya orta kulak hastalığı sonucu beyin zarları iltihaplanabilir. Kanla gelen mikroplar da özellikle küçük çocuklarda menenjit yapabilir. Menenjite...

Siluriformes grubunun Siluridae ailesini oluşturan 70 balık türünün ortak adı. Gövdesi uzun ve kuyruğa doğru yanlardan basıklaşan, başı geniş ve güçlü, ağzı büyük olan yayın balığı genellikle Avrasya'...

Büyük, görkemli yapı. Esas olarak hükümdarların oturduğu büyük yapı anlamına gelir. Sözcük, Roma imparatorlarının saraylarını kurdukları Roma'daki Palatium Tepesi'nden türetilmiştir. Daha sonra İngilt...

Hukukta sigortaya yönelik olarak verilen ücret. Özel sigortalarda sözleşmeyle belirlenmiş bir prim ödenir. Sosyal güvenlik kurumlarının sigorta hizmetlerinden yararlanmak için de sigorta primi ödenmes...

Ayaklı divanın, kalenderi ölçüsüyle yazılan bir şiirde her dizenin sonuna "Mefûlü / feûlün" ya da "Mefûlü mefâil" gibi bir fazlalık (ziyade) katılarak oluşturulan şiir. ...

Bitki ve hayvan organlarını meydana getiren ve canlının embriyon evresinde oluşmaya başlayan, görevleri, yapıları farklılaşmış hücre toplulukları. Çokhücreli canlılara özgü bir oluşum olan dokular, bi...

Van Gölü'nün kuzeybatısında göl. Adını yakınındaki Nazik köyünden alır. Yüzölçümü 47 km2, denizden yüksekliği 1.816 m. ...

Vücudu sert, kemiksi bir kabukla örtülü olan, dişsiz memeli hayvan (Dasypus). Güney ve Orta Amerika'da yaşar. Meyve ve böceklerle beslenen armadillonun bazı türleri saldırıya uğradıklarında yuvarlanar...

Yugoslav yazarı İvo Andriç'in romanı (1945). Roman, Drina Köprüsü'nün yapılışından (1571), I. Dünya Savaşı'nın ilk günlerinde yıkılışına (1914) değin uzanan dört yüz yıllık bir zaman parçası içersinde...

Bir yazı, desen ya da resmin fotoğrafı alınıp kalıbı çıkarılarak yapılan aynı basımı, faksimile. Lâtince tıpkısını ve aynını yapma anlamına gelen "facsimili" sözcüğünden alınmıştır. Büyük üstatların r...

Yerkürenin atmosferin etkisiyle ısınması. Bulutsuz ve açık bir havada, kısa dalga boyuna sahip Güneş ışınlarının önemli bir bölümü atmosferi geçerek yeryüzüne ulaşır ve orada emilir. Ancak, yerkürenin...

Sürüngenler (Reptilia) sınıfının, timsahlar (Crocodyla) takımındaki türlere verilen genel ad. Suda yaşayan kertenkele benzeri sürüngenlerdir. Boyları 1,5-10 m arasında değişir. Başları iridir. Ağız ve...

Yarı geçirici zarlardan suyun ya da bir çözeltinin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçmesi olayı. Ozmos, iki sıvı ya da gazın, bir cismin gözenekli yapısından geçerek karışmasıdır. Aynı türde fak...

Sarı renkli tabii arsenik sülfür minerali. Limon sarısı renginde, özgül ağırlığı 3.45, sertliği 1,5-2 ve kimyâsal bileşimi AS2S3 olan rombik trimentrik prizma yapısına sâhip çok zehirli bir maddedir. ...

Yasaklama; haram etme anlamında bir sözcük. Daha çok, hac sırasında kutsal yerleri ziyaret etme anlamında kullanılır. Çünkü bu sırada insan, kendine birçok dünya nimetini yasak etmiştir. Hac sırasında...

Siyasal denetimin doğrudan doğruya halkın ya da düzenli aralıklarla halkın seçtiği temsilcilerin elinde bulunduğu, toplumsal ve ekonomik durumları ne olursa olsun bütün yurttaşların eşit sayıldığı top...

Bir eksen çevresinde ve aynı zamanda birbirine ve bu dönme eksenine dik iki eksenden biri veya her ikisi çevresinde serbestçe dönebilecek biçimde yapılmış bir disk ya da tekerden oluşan düzenek. Jiros...