ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Ut ve tambura benzer madenî gövdeli çalgı. Mızrapla çalınan bu çalgının göğüs tahtası, deri bir zarla kaplıdır. Sözcük, eğlenti, neşe anlamlarında da kullanılır. ...

Yüksek yapılı bitkilerde dal, yaprak ve çiçekleri taşıyan bitki bölümü. Genellikle toprak üstünde bulunur. İki ana görevi vardır: Bitkinin topraküstü organlarını taşımak ve kökle yaprakları arasında b...

Her kare matrise karşılık düşen sayı tablosu ve birtakım işlemler sonucu bundan elde edilen sayı. Determinantı hesaplayabilmek için inversiyon kavramına gerek vardır. Bir permütasyonda bir tamsayı ken...

Genel fikirlerin ya da kavramların varlığını yadsıyan, yalnızca tek tek şeylere karşılık olarak genel işaretlerin bulunduğunu bildiren öğreti, nominalizm. Özellikle Orta Çağ düşüncesi, yani skolastik ...

İki gaz arasında yanma olayının gerçekleştiği sıcak, ışıklı bölge. Yanıcı bir gaz havayla (oksijenle) karşılaştırılıp uygun bir sıcaklığa getirilirse alev elde edilir. Hidrojen alevi soluktur. Yanıcı ...

Yavaş ve sarsmadan, donma noktasının altına kadar soğutulan sıvının katılaşmaması olayı. Donmada gecikme de denir. Sıvı sarsılınca ya da içine katı parçalarından atılınca katılaşma başlar ve ısı çıkış...

Topkapı Sarayı'nda büyük kapı olan Babıhümayun ile Babüssade ya da Babüsselam denilen sarayın orta kapısı arasındaki avlu. Buraya "birinci yer" de denir. Burada savaşa gidiş, bayram, cuma, cülus, cena...

Türkiye'nin en eski en büyük bankalarından. Yurdumuzdaki tarımla ilgili kredi düzeninin temeli; tarımla ilgili kredi meselesinin ayrı bir teşkilât kurulması sûretiyle çözümlenmesine inanan Midhat Paşa...

Bohemya'da, Prag yakınında köy. Çekoslovakya'daki Alman Nazi yöneticisi Reinhard Heydrich'in Çek direnişçileri tarafından öldürülmesine karşılık olarak 9 Ekim 1942'de Almanlar bu köy halkından 200 erk...

Yaşlı ve saygın kişi anlamında bir sözcük. Genellikle, dinî ya da toplumsal birçok kurumun başkanlarının unvanıdır. Kimi Arap boy beylerine şeyh denir. Tarikat kurucularının ve ulularının, din bilginl...

Osmanlılar döneminde yabancı ülkelere gönderilen sefirlerin (elçi) gittikleri yerde gördükleri, izlenimleri, yaptıkları işleri ve o ülkeye ilişkin görüşlerini anlattıkları yapıtlara verilen genel ad. ...

(1825 İstanbul-1897 İstanbul), besteci. Hafız oldu. Hammamizade İsmail Dede Efendi ve Eyyubî Mehmet Bey'den ders aldı. Sesinin güzelliğiyle tanındı. Mustafa Fazıl Paşa ile Mısır'a gitti. Birçok dinî v...

İtalya'nın en eski tanrılarından biri. Sonraları Yunan tanrısı Kronos ile bir tutuldu ve Kartaca'nın Büyük Tanrısı Baal ile de özdeşleştirildi. Köylülerin ve bağcıların tanrısıydı. Mitolojiye göre, Jü...

Lâvların anîden soğumasıyla oluşan cam gibi şekilsiz kayaçlara verilen ad. Obsidiyen olarak da bilinir. Kimyasal yapısı granitle aynı olup kuvars gibi demir magnezyumu içerir. Volkan camı genellikle s...

Pastörizasyon, gıda sanayiinde, besin maddelerini hastalık yapıcı mikroorganizmalardan arındırmak amacıyla uygulanan ısıtma yöntemi. İlk kez 1860′larda Fransız bilim adamı Louis Pasteur tarafınd...

Hecelerin sayılarına göre değil de ses değerlerine göre düzenlenen ve genellikle İslâm uygarlığına bağlı uluslarca nazımda kullanılan ahenk ölçüsü. Arapçada "yan, yön, yanak, yol, yöntem, büyük çadırl...

Kaşgarlı Mahmut'un Türk diliyle ilgili Türkçe-Arapça ansiklopedik sözlüğü. Türkçenin Arapça kadar zengin olduğunu kanıtlamak amacıyla yazılan yapıtta, Türkçe sözcüklerin anlamı, bölümlenişleri, Türk d...

Toplardamar genişlemesi. Kanı kalbe geri taşıyan damarlar toplardamar olarak adlandırılır. Bu damarlar kan akışının kalbe doğru tek yönlü olmasını sağlayan kapakçıklar içerirler. Toplardamarlarda oluş...

Beynin ve boşluklarının görünür hâle getirilmesi, beyin röntgeni. Bu amaçla belkemiği iğnesiyle omurilik kanalına bir miktar hava verilir. Anatomik olarak beyin içindeki boşluklar omurilik kanalının b...

Hipokloröz asitten (HOCI) elde edilen CIOĞ iyonu içeren tuz. Hipokloritler genellikle bir baza klor emdirilerek elde edilirler. Ağartıcı ya da dezenfektan olarak kullanılır. Hipoklorit denince en çok ...

Hem bir beden eğitimi yöntemi hem de silâhsız savunma sanatı olan Japon yakın dövüş tekniği. Sözcük, Japoncada esneklik sanatı anlamına gelmektedir. Eskiden beri bilinen jiujitsu'nun amacı, vücudun ki...

Düğünçiçeğigiller (Ranunculaceae) familyasının Anemone cinsini oluşturan, çok yıllık 120 kadar otsu bitki türünün adı. Dünyanın her yerine yayılmış olan bu bitkiler, en çok kuzey ılıman kuşağın ağaçlı...

İtalya Yarımadası'nın batısında, Sicilya'nın kuzeyinde ve Sardinya ile Korsika'nın doğusunda kalan Akdeniz'in ikincil denizlerinden biri. Akdeniz'in deniz ulaşımı bakımından en önemli parçasıdır....

(1599 Anvers-1641 Londra), Flaman ressam. Portreleriyle tanınan Van Dyck, 17. yüzyılın Rubens'ten sonra en önemli Flaman sanatçısıdır. Rubens'ten ders alarak yetişti. Onun yaygın fırça vuruşunu ve par...

Eylem kök ve gövdelerinden (ulaç ekleriyle) türetilmiş sözcük. Ulaçlar, yapılışlarına göre ikiye ayrılırlar: Eylem kök ve gövdelerinden özel eklerle türetilen ulaçlar; ad eylemlerden ya da belirtme or...