ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

ŞÜKRÜ PAŞA (Mehmed); Osmanlı Devletinin son yıllarında yetişmiş, Balkan Harbi sırasında Edirne'yi kahramanca müdâfaa etmiş kumandan. Adı Mehmed Şükrü olup, Erzurumlu Ayabakan âilesinden Kolağası Mu...

Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran dalından dil. Hintçenin eskiliği İ.Ö. 1500'lere kadar uzanır. Hintçenin 3 tarihsel çağı vardır: 1) Eski Hintçe (Veda Hintçesi, Sanskritçe), 2) Orta Hintçe (Prakrit)...

Egemenliğin, bir tek kişinin elinde olmadığı ve oy hakkına sahip yurttaşlar tarafından seçilen temsilciler eliyle yasalara uygun şekilde kullanıldığı yönetim biçimi. Cumhuriyet yönetiminde devleti yön...

(419 Ravenna-455 Roma), Roma imparatoru. III. Constantius ile Galla Placidia'nın oğludur. 425'te Batı Roma imparatoru oldu. Hükümdarlık etmek için çok küçük olduğundan, ülkeyi önce annesi, daha sonra ...

Roma'da On İki Levha Kanunları'nı hazırlayan on hukukçudan oluşan komisyon. Roma'da patrici-pleb mücadelesi sırasında pleblerin, sözlü örf ve âdet hukukunun yazılı hukuk hâline gelmesini istemeleri so...

Parmağın birinci boğumunun avuç içine bakan kısmının iltihaplanması. Çoğunlukla küçük bir delici yaralanmayı tâkiben, parmak ucu içine giren mikroplar kısa zamanda çoğalarak bir iltihap meydana getiri...

Osmanlı Devleti ile Macaristan Krallığı arasında yapılan antlaşma (12 Temmuz 1444). Evrenosoğlu Ali Bey'in yönettiği Belgrad kuşatması sonuçsuz kalınca (1441), Osmanlılar 1444'e kadar Hunyadi Yanoş'un...

Lağım adı verilen tüneller açarak patlayıcı madde yerleştiren ve bunu patlatarak kale duvarlarını yıkan askerlere verilen ad. Osmanlı askerî örgütlenmesinde, Kapıkulu ocaklarına bağlı bir lağımcı ocağ...

Marksist felsefede, iktisadî olguların toplumsal ve siyasî üstyapıyı belirlemesiyle ilgili bakış açısı. Tarihsel maddecilik, maddenin tek gerçeklik olduğunu ve şeylerin diyalektik olarak geliştiğini y...

Hücre bölünmesindeki evrelerden biri. Telofaz evresinde kutuplara toplanmış olan kromozomların kıvrımları açılarak interfazdaki duruma gelir. Çekirdek zarı ve çekirdekçik tekrar meydana gelir. İğ ipli...

Göz küresinin, funduz (göz dibi) denilen iç kısmını muâyene için kullanılan âlet. 1850'de Van Helmholtz tarafından geliştirilen oftalmoskop, bugün her pratisyen hekimin kullandığı lüzumlu bir âlettir....

Pastörizasyon, gıda sanayiinde, besin maddelerini hastalık yapıcı mikroorganizmalardan arındırmak amacıyla uygulanan ısıtma yöntemi. İlk kez 1860′larda Fransız bilim adamı Louis Pasteur tarafınd...

Eskiden İslâm devleti içerisinde yaşayan ve Müslüman olmayan erkek vatandaşlardan alınan vergi. Cizye, Müslüman olmayan erkeklerin can, mal ve özgürlüklerinin korunması karşılığında koruma bedeli olar...

İlk ve en ayrıntısız Yunan mimarî düzeni. Bu düzende yapı, sağlam temellere dayalı, üç ya da daha çok kademeli kaide üstüne yapılmıştır. Penceresizdir, çevresini altlıksız sütunlar çevirir. Kaidenin ü...

En tiz erkek sesi ve sesi böyle olan okuyucu. Genellikle operalarda yalnız göğüsten gelen seslerini kullanan sanatçılar bu gruba girer. Sesi o kadar güçlü olmayan ve yüksek notalarda bas sesini kullan...

Sancak (yönetim bölümü) - Osmanlı yönetim teşkilatında, illerle ilçeler arasında yer alan yönetim bölümü. Sancak (bölge) - Balkanlar'da Sırbistan ve Karadağ arasındaki koridorda, merkezi Yenipazar (N...

Egemenliğin kaynağının Tanrı olarak kabul edildiği ve hükümdarın da kendisini Tanrı'nın yeryüzündeki temsilcisi olarak gördüğü dinî yönetim şekli....

1749-1832 yılları arasında yaşayan Alman şâir, yazar ve bilim adamı. Alman karakterini müşahhas hâle getirmek için en çok gayret sarf eden kişilerden biridir. Çok az kimse kendisi gibi mükemmeliyet ve...

Uzun bir yazının ya da yapıtın gazete ya da dergilerde parça parça yayımı. Edebiyatta, özellikle romanda uygulanmıştır. Tefrika romanlarda gazete okuyucusu göz önünde tutulduğu için, sanat değerinden ...

Üç köşeli ve telli, büyük bir müzik aracı; arp. Dik tutulup parmakla tellerine dokunarak ya da tellerini hafifçe çekmek yoluyla çalınır. İlk basit harplar İ.Ö. 3500'lerde Sümerler'de görülür. Eski Mıs...

Asmagiller (Vitaceae) familyasının, Vitis cinsinin, üzüm veren, odunsu, sarılıcı türlerinin ortak adı. Asma sarılıcı özellikte, çok yıllık odunsu bir bitkidir. Başka tırmanıcı bitkilerin çoğunda o...

Çok hızlı giden orta büyüklükte savaş gemisi; muhrip. Orta çapta torpilsalarlar ve toplarla donatılmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan önce, torpidobotları batırmak için kullanıldı. Günümüzde ise, uçaksavar...

En eski edebiyat türü.Değişik sanat anlayışlarına bağlı olarak çeşitli tanımları yapılmış, şiirin tanımlanamayacağı da öne sürülmüştür. Yine de genelde, şiirin ritme ve imgeye dayanan, kendine özgü di...

Karanfilgillerden, otsu, bodur bir bitki (Sagyna Procumbens). Nemli yerlerde yetişir. Yaprakları karşılıklı, çiçekleri beyazdır. Çok iyi çim verdiği için, bahçeleri süslemekte ve mozaik bitkisi olarak...

Ayaklı divanın, kalenderi ölçüsüyle yazılan bir şiirde her dizenin sonuna "Mefûlü / feûlün" ya da "Mefûlü mefâil" gibi bir fazlalık (ziyade) katılarak oluşturulan şiir. ...