ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Kırmızı çuhadan yapılmış, kesik koni biçiminde başlık. Fesin "tablo" denilen üst bölümünün ortasında açılan bir delikten geçirilen "ibik" adlı kordonun ucuna dışarda kalan bir püskül eklenirdi. Siyah ...

Çok hızlı giden orta büyüklükte savaş gemisi; muhrip. Orta çapta torpilsalarlar ve toplarla donatılmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan önce, torpidobotları batırmak için kullanıldı. Günümüzde ise, uçaksavar...

Yeraltı sularının mağaralarda çökeltmiş olduğu tortu. Mağara tavanından sarkan ve sarkıt (stalaktik), mağara tabanından yukarı doğru yükselen ve dikit (stalagmit) denen damlataşlar doğal durumunu hâlâ...

Elektrik ya da pille çalışan, plâk dinlemekte kullanılan araç. Pikap, plâk üzerine kaydedilen ses bilgisini işitilebilir hâle getirir. Pikap temel olarak bir döner tabla, plâk üzerindeki izleri izleye...

Sürekli yağmurdan ya da eriyen karlardan oluşan, geçtiği yerlere zarar veren taşkın su. Taşkın da denir. Sel, ırmak yatağına, taşıyabileceğinden fazla su geldiğinde olur. Sel en çok ırmak yataklarında...

Kendi, benlik, öz varlık vb. anlamlara gelen ve Kuran'da ruh anlamında da kullanılan Arapça sözcük. Bu nedenle, İslâm düşünürleri bu sözcüğe ruh anlamı da verirler. İslâm inanışına göre üç türlü nefis...

M.Ö. 3. yüzyılın sonunda, Orta Asya'nın büyük bölümüne yaklaşık 500 yıl egemen olan ve M.S. 370′de Avrupa'yı istilâ ederek büyük bir imparatorluk kuran Türk topluluğu. Hunlar, M.Ö. 5. yüzyılda O...

Knidliler (Cnidaria) dalının serbest yaşayan türü. Medüz olarak da bilinir. Hemen hemen tümü denizlerde yaşar, ama seyrek olarak tatlı suda yaşayan türleri de vardır. Denizanası, çevresinde dalayıcı d...

Patlıcangillerden, geniş yapraklı ve kötü kokulu otsu bir bitki, kankurutan, adamkökü, âdemotu (Mandragora officinarum). İnsan gövdesini andıran köksapı, içindeki alkaloitlerden dolayı eskiden ilâç ol...

Rusya'da kuzeyde Karadeniz'den, güneyde Kazakistan'daki Kırgız Bozkırı'nın batısına kadar uzanan; yaklaşık 2.650 km. uzunlukta sıradağ. Asya ile Avrupa arasında sınır olarak kabul edilen Urallar, orta...

Sıvıları ve gazları kapsayan ortak terim. İdeal bir akışkan, biçim değişikliğine direnç göstermez, yani viskozitesi sıfırdır. Böyle bir madde gerçekte yoktur. Öyle ki akışkan denince, pratikte, başta ...

Karolenj İmparatorluğu'nu üç parçaya ayıran antlaşma (843). Charlemagne'nın oğlu I. Louis'nin (Dindar) ölümünden sonra (840) imparatorluğun parçalanması ve dağılması çok daha hızlandı. Louis'nin yerin...

Titreştirildiğinde ana seslerden birini veren, U harfi biçiminde, saplı küçük metal araç. Normal olarak zayıf bir ana ses ve çok titreştirildiğinde bu sesin genellikle armonik olmayan zayıf birkaç üst...

Dünya yüzeyinin görünümünü tüm önleriyle inceleyen bilim dalıdır. Coğrafya sözcüğü yunanca "Dünya" anlamına gelen "geo" ve "yazmak" anlamına gelen "graphein" sözcülerinden türemiştir. Coğrafyayla ilgi...

1925-1991 yılları arasında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin resmî basın ajansı (Telegrafnoye Agentstvo Sovyetskogo Soyuza). 1925 yılında, 1918'de kurulan Posta Ajansı'nın yerini aldı. Adı, 1...

Avrupa'nın batı bölgelerinde yaşamış bir halk topluluğu. İ.Ö. 280 yılında Balkan Yarımadası'nı işgal ettiler. Buradan da sürekli akınlarla batıya doğru ilerlediler. Augustus'un imparatorluğu döneminde...

Kuzeydoğudan esen soğuk rüzgâr. Özellikle İstanbul ve çevresinde çok sık görülen bir rüzgâr türü olan poyraz, bu yörede yılda ortalama 130 gün esmektedir. Kış aylarında çok şiddetli olur. Bu mevsimde ...

Çeşitli sistemlerin uygun görünen yanlarını birleştirerek bir sistem ortaya koyma eğilimi, eklektizm. Birbirine karşıt sistemlerin bile birbiriyle uyuşan yanları bulunabilir. Sistemlerin birbiriyle uy...

Hulûle inanan mezhep. Hululün anlamı "sızma, sinme"dir. Din terimi olarak, Tanrı'nın insan benliğine sinip onda belirmesi anlamında kullanılır. Şiî mezhepler arasında hulûl inancını benimseyenler vard...

Ukrayna'nın Çernobil kentindeki nükleer santralda 25 Nisan 1986′da meydana gelen kaza. Yaşanan en büyük nükleer kaza olarak kabul edilir. Santraldaki nükleer madde ve hidrojenin patlamasıyla bir...

İ.Ö. 3. yüzyılda Çin imparatoru Çe Huangti tarafından, Çin'i çeşitli saldırılara karşı korumak amacıyla yaptırılan, Asya'nın en büyük ve en eski anıtsal yapıtlarından biri. Uzunluğu 2.500-3.000 km ara...

Bileşikgillerden bir süs bitkisi, yıldızçiçeği (Dahlia variabilis). Anayurdu Meksika'dır. Çiçekleri çok çeşitli renklerdedir. Adını İsveçli botanikçi A. Dahl'den almıştır. ...

Baklagillerden bir ağaççık (Cassia acutifolia), bu bitkinin meyvesi ve yine bu bitkiden elde edilip müshil olarak kullanılan madde. Sıcak yerlerde yetişir. Sarı renkli çiçekleri salkımlar hâlinde, leg...

M. Ö. 3000 yıllarından M. Ö. 612'ye kadar Dicle'nin batı kıyısındaki Asur şehri merkez olarak kurulan ve gittikçe genişleyen bir devlet. Bu devlet zamanla Mezopotamya, Elam, Suriye ve Mısır'a hakim ol...

Çiftkanatlılardan, küçük bir asalak sinek (Phlebotomus papatasii). Ilıman ve tropikal bölgelerde yaşar. Boyu 2 mm. kadardır. Kanatları kadife gibi sık tüylüdür. Kurtçukları, kokmuş organik maddelerde ...