ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Hristiyanlardan alınan cizyenin toplanmasıyla görevli memur. İlk kez Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın sadrazamlığında bu yola başvuruldu. O zamana dek yerel memurlar tarafından toplanıp hazineye gönderi...

Bir tür atletizm yarışması. Pentatlon, eski olimpiyatlarda beş ayrı dalı kapsardı ve üç dalı birinci olarak bitiren, şampiyon olurdu. Günümüzde uzun atlama, cirit atma, disk atma, 200 m. ve 1.500 m. k...

Bazı durumlarda bal ya da şeker yerine kullanılan, üzüm ya da dut gibi meyvelerin kaynatılarak koyulaştırılmış şırası. Çeşitli yöntemlerle suyu çıkarılan üzümün, posaları da atıldıktan sonra kalan suy...

Metal filizlerin yatağından çıkarıldıktan sonra, filizin işlenmesi sırasında filizden ayrılan kum, kil, taş vb. Kaynak sonrası oluşan atık malzeme....

Gölgebalığıgillerden uzun gövdeli, büyük, levreğe benzer kemiklibalık (Sciaena aquila), denizgüzeli. Atlas Okyanusu, Akdeniz ve Karadeniz'de yaşar. Başı küt, ağzının içi sarı, vücudu büyük pullarla ka...

Yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan aygıt. Değişik türleri vardır. Platin dirençli termometreler ve ısılçift ilkesiyle çalışan pirometrelerin, sıcaklığı ölçülecek cisimle temas hâlinde olmaları gerekl...

İlk Çağ'da Pers İmparatorluğu'nda eyaletlerin başında bulunan kimselere verilen ad. Pers İmparatorluğu'nun satraplıklara bölünmesi I. Darius'un hükümdarlığı (İ.Ö. 522-486) zamanında oldu. Satraplar ba...

Çift çenekliler sınıfının nilüfergiller ailesinden, suda yaşayan bir bitkidir. Türkiye'de de su birikintilerinde ve göllerde yetişir. Bitkinin yaprakları uzun saplıdır. Yaprak ve nilüfer çiçeği, su üz...

Bölünmenin, büyümenin ve onarımın denetim merkezi olan hücre organeli. Kalıtım materyaliyle çeşitli organik ve inorganik maddeleri kapsar. Hücrenin yaşamını sağlaması ve sürdürmesi için mutlaka olması...

Kabalistlerin büyü sözü ya da formülü. Çeşitli harflerin bir kâğıt parçası üzerine üçgen biçiminde yazılmasıyla oluşturulur ve sıtmaya, ateşli hastalıklara iyi geldiğine inanılır. Dörde katlanan kâğıt...

Güzelavratotundan elde edilen hiyosiyaminden türetilen bir alkaloit. Renksiz, ipek görünüşlü, kokusuz, acımtırak, iğneler şeklinde kristalleşen, 108°C'ta ergiyen bir katıdır. Soğuk suda az, alkol, klo...

Yağış biçimlerinden biri olan çiy, daha çok gündüz sıcak gece de serin ya da soğuk olan sonbahar mevsiminde görülür. Böylece gece sıcaklık kaybı nedeniyle aşırı derecede soğuyarak yere değen hava yoğu...

Biri arttıkça öteki de aynı ölçekte artan ya da karşılıklı azalan iki niceliğin oranı. Aralarında doğru orantı ilişkisi olan iki niceliğe "birbiriyle doğru orantılı" denir. Bankaya yatırılan paranın f...

Yeryuvarlağının, başlıca nikel ve demir içeren kızgın ve ergimiş kütlesi. Yoğunluğu ve katılığı öbür kısımlarınkinden daha çoktur. Ağırküre, yeryuvarlağının iç kısmını oluşturur. ...

Renksiz, kristal yapılı, suda az çözünen organik asit (2, 6, 8 trihidroksi pürin, C5H4O3N4). Kuşlarda, omurgasızlarda ve yılanlarda ve protein metabolizmasının ve birçok böcek, sürüngen, kuş ve primat...

Çok yemek yeme ya da sinirsel bir nedenle irade dışı olarak boğazdan çıkan ve düzgün aralıklarla tekrarlanan ses. Hıçkırık, çok hızlı yemek yerken hava yutan kişilerde sıklıkla görülür. Özellikle yaşl...

Halife Ömer zamanında Sasani İmparatorluğu ile Müslümanlar arasında yapılan savaş (642). İslâm ordusunun başında Numan bin Mukarrın bulunuyordu. Bu savaş, İranlılar ile Müslümanlar arasında son savaş ...

Küçük Sunda grubunun en doğu adası. Batıda Savu Denizi ile doğuda Timor Denizi arasındadır. Yüzölçümü 33.540 km2 olan ada eskiden Portekiz ve Endonezya arasında paylaşılmıştı. Bugün bütünüyle Endonezy...

Bir tür mermi. Ucu haç biçiminde çentilmiştir. Vücuda girdikten sonra parçalanır, bu nedenle normal merminin açtığından çok daha geniş, öldürücü yaralar açar. Adını, ilk kez yapıldığı Hindistan'daki D...

Bir açıyı iki eş açıya bölen ışın. İletki dışında pergel ve cetvel kullanarak da çizilir. Bunun için açının köşesinden çizilen bir yayın kenarları kestiği noktalardan aynı pergel açıklığıyla çizilen i...

Loğusaotugillerden, düz ve parlak yapraklı bir bitki (Asarum curopaeum). Nemli yerlerde yetişir. Dışı yeşilimsi, çiçeklerinin içi kırmızıdır. Meyhaneciotu da denir. ...

İki şey arasında tutarsızlık, birbirine karşıt olma durumu. ...

Klâsik Türk müziğinin başlıca çalgılarından biri olan, yay ya da mızrapla çalınan, uzun saplı, telli, tahta çalgı. Tanbur olarak da bilinir. Sözcüğün kökeni Arapça "tunbur"a dayanır. Tunburun ise Süme...

Büyük Türk denizcisi. Muhtemelen 1470 yılında Midilli'nin Bonova köyünde doğdu. babası, Yâkub Ağa 1462'de Midilli'nin fethine iştirak etmiş ve Bonova köyü kendisine tîmar olarak verilmişti. Burada yer...

Değeri 6,626196 x 10-34 joule/saniye olan evrensel bir sabit (simgesi h)....