ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Çemberde, çemberin merkezini köşe kabul eden açı. Merkez açı, gördüğü yayla ölçülür. Ölçüsü 360° olan merkez açı 2¹ radyan, 180° olan merkez açı ¹ radyan ve 90° olan merkaz açı da ¹/2 radyandır. 1 rad...

Bir düzlemin, ufuk çizgisine eğim derecesini saptayan, dik ya da yatay olup olmadığını anlamaya yarayan alet. Yapı işlerinde kullanılan düzeç, kabarcıklı ve ipli olmak üzere iki çeşittir. ...

Prunus persica. Gülgillerden, ılıman bölgelerde yetişen, pembe çiçekli bir ağaç. Anayurdu Çin'dir. Çin'den Batı Asya'ya, oradan da Avrupa'ya geçmiştir. Avrupa'ya İran'dan İspanyollar tarafından getirt...

"bir dik üçgende, (1) dik kenarların kareleri, hipotenüsle, onun üzerindeki izdüşümlerinin çarpımına; (2) yüksekliğin karesi, hipotenüs üzerinde ayırdığı parçaların uzunlukları çarpımına eşittir" biçi...

Bir dilin kültür düzeylerine göre gösterdiği değişiklik. Genellikle lehçe, şive, ağız terimleri birbirine karıştırılmaktadır. Şiveler arasındaki değişiklikler temelde ses özellikleridir. Buna göre bil...

Bölünmenin, büyümenin ve onarımın denetim merkezi olan hücre organeli. Kalıtım materyaliyle çeşitli organik ve inorganik maddeleri kapsar. Hücrenin yaşamını sağlaması ve sürdürmesi için mutlaka olması...

Osmanlı İmparatorluğu döneminde ordunun öncü görevini yapan atlı birlik. Sayıları 4-5 bin kadar olan çarhacılar ordunun yürüyüşünü güvenlik altına alır ve keşif görevlerinde bulunurlardı. Birliğin kum...

Moleküllerinde bir ya da birden çok düzlemsel halka yapılı (siklik) atomlar bulunan organik bileşikler. Halka düzleminin iki tarafında simit biçimindeki ve (4n + 2, yani 6, 10, 14, ...) elektronlu orb...

Dokuların ve organların beslenme yetersizliği ya da kullanılmama sonucu körelerek küçülmesi. İnsan vücudunu meydana getiren organlar embriyo hâlindeyken birer taslak durumundadırlar. Bu doku ve organ ...

Bir kaynaktan parçacık akışı ya da dalga biçimindeki enerji yayılımına verilen ad. Işınım da denir. Radyoaktif maddeler kararsız atomlardan oluşur. Kararsız atomların kararlı duruma dönmeleri süresinc...

Osmanlı Devleti'nin, Bulgaristan'da bulunan Varna yakınlarında Haçlı ordusunu bozguna uğrattığı savaş (10 Kasım 1444). Bu savaş, Osmanlıların Balkanlar'daki durumunu güçlendirmiştir. Ayrıca, Avrupalıl...

Humbara denilen, demirden ya da tunçtan yapılan, içi patlayıcı maddelerle dolu, büyükleri topla, küçükleri elle atılan silâhı kullanan ve bu silâhı yapan askerlerin bağlı olduğu ocak. Yapımcılarının o...

Domuzdan küçük memeli hayvan. Amerika'da yaşar. Yalnız Dicotyles tajacu (yakalı pekari) ve Tayassu pecari olmak üzere iki türü vardır. Pekari domuza benzer. Yakalı pekari kalın gövdeli, ince bacaklı, ...

Üç oksijen atomundan oluşan bir molekül. Ozon molekülü, normal bir oksijen molekülündeki iki atom yerine üç atomdan oluşur. Bir fırtınadan sonra ya da elektrikli bir aygıtın çevresinde algılanan koku ...

Yaralı dokularda meydana gelen, sindirim sırasında hidroklorik asit salgılanmasını uyaran organik bir bileşik [C3H3N2 . (CH2)2NH2]. İltihap oluşması histaminle ilintilidir. Kan dolaşımına da çeşitli e...

Duygulu dizelerden oluşan bir şiir ya da bu şiirden bestelenen şarkı. "Halk liedi" ve "sanat liedi" olarak iki türü vardır. Halk liedinin genellikle şairi bilinmez. Kulaktan kulağa geçtiğinden melodis...

Yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan aygıt. Değişik türleri vardır. Platin dirençli termometreler ve ısılçift ilkesiyle çalışan pirometrelerin, sıcaklığı ölçülecek cisimle temas hâlinde olmaları gerekl...

Müzik temposuna uyularak yapılan ve estetik değer taşıyan düzenli beden hareketlerine verilen ad. Dans insanlık tarihinin ilk sanat eylemidir. İnsanlar, müzik, resim, şiir ya da tiyatrodan önce; dan...

Ürenin jelatin eşliğinde hipokloritle yükseltgenmesi sonucunda ya da amonyaktan klor gazı geçirilerek elde edilen renksiz bir sıvı (N2H4). Tuzlar, hatta alkali metaller için iyi bir çözücüdür. Kararsı...

Alabalıkgillerden bir balık türü (Salmo trutta trutta). Denizde yaşar ve tatlı sulara göç eder. Kuzey denizlerinde bulunur. 1 m uzunluğa kadar gelişebilir. Sırtı çok küçük pullarla kaplıdır. Dişleri i...

Üzerinde çalıştığı toprak parçasına bağlı, senyörüne karşı angaryayla ve ürününün bir bölümünü (ya da zamanla para) vermekle yükümlü Orta Çağ köylüsü, toprak kölesi. Feodal hiyerarşinin tabanında yer ...

Orta Çağ'da Karadeniz'in kuzeyindeki geniş ovalarda ve Balkanlar'da yaşamış olan göçebe bir Türk boyu. Merkezî bir devlet kuramadıkları, yerleşik hayata geçemedikleri için tarihteki rolleri önemli olm...

Uzay ve zamanı kaplayan şey; cisimleri oluşturan her şey; enerjinin yoğunlaşmış biçimi. Gerçekte madde ile uzay arasındaki sınırı belirlemek kolay değildir. Örneğin hava bir maddedir. Ancak içinde değ...

Deniz ya da akarsu kıyılarında gemilerin yanaşmasına, yük ve yolcu indirip bindirmelerine elverişli tesisleri olan doğal ya da yapma sığınak. Bir yerin liman olarak kullanılabilmesi için büyük dalgala...

Güneydoğu Yugoslavya ve kuzey Yunanistan'da yaklaşık 400 km. uzunlukta ırmak. Arnavutluk sınırında, Şar Dağları'ndan doğar, güneye akarak Selânik Körfezi'ne dökülür. En önemli kolu, Yugoslavya'da Crna...