ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Cisimlerin sıcaklığını ölçmeye yarayan araç. Çalışma maddesinin sıcaklığa bağlı herhangi bir özelliğinden yararlanılarak düzenlenmiştir. Termometrelerde kullanılan sıvılarda, küçük bir sıcaklık artışı...

Dış görünüşteki biçim bozukluklarını, kaza vb. durumlardan doğan özürleri gidermek için yapılan ameliyat. Plastik ameliyatın tarihi, Hindistan'da bulunan belgelerle İ.Ö. 1000 yılına dek iner. "Plastik...

Hristiyanlardan alınan cizyenin toplanmasıyla görevli memur. İlk kez Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın sadrazamlığında bu yola başvuruldu. O zamana dek yerel memurlar tarafından toplanıp hazineye gönderi...

Şeyh Galip'in mesnevisi (1783). Kahramanları Aşk ve Hüsn olan mesnevide masal motiflerinden, klasik Doğu öykülerinden yararlanılarak tasavvuf düşüncesindeki mecazi aşktan gerçek aşka geçiş anlatılmak ...

Fotoğrafçılıkta negatiften, büyültülmüş ya da küçültülmüş pozitif görüntü elde etmeye yarayan bir çeşit projeksiyon aygıtı. Genellikle düşey bir ayak üzerinde hareket edebilen ayarlı mercek sistemiyle...

Edirne il sınırları içinde bulanan sığ bir gölümüz. Çeltik Gölü olarak da bilinir. 1991 yılında doğa koruma alanı ilân edilen Gala Gölü, 2369 hektarlık bir alana yayılmıştır. Göl ve çevresi su kuşu çe...

Âşık edebiyatında, divan şiiri etkisiyle ortaya çıkan nazım ölçüsü. Divan edebiyatında kullanılan müstezat terimine karşılıktır. Aruz ölçüsünün "fâilâtün / fâilâtün / fâilatün / fâilün" kalıbına ek di...

25-40 cm uzunluğunda, eti lezzetli, trakunya da denilen bir balık (Trachinus draco). Genellikle Marmara ve Akdeniz'de yaşar, sırt yüzgeçleri dikenli ve zehirli olduğu için bu adla anılır. ...

Sami-Hami dil ailesinin Sami dilleri güney öbeğinden bir dil. Arapça, İslâm dini ve Kuran sayesinde büyük bir gelişme ve yaygınlık kazanmıştır. "Edebî Arapça", "Kuran Arapçası" adı da verilen klasik A...

Mağaraların tavanında oluşan ve genel olarak koni biçiminde olan kalker yumru, istalaktik. Sarkıtlar, kalkerli bölgelerde erimiş hâlde fazla kalker kapsayan yeraltı sularının geçtiği boşluklarda, mağa...

Bir açıyı iki eş açıya bölen ışın. İletki dışında pergel ve cetvel kullanarak da çizilir. Bunun için açının köşesinden çizilen bir yayın kenarları kestiği noktalardan aynı pergel açıklığıyla çizilen i...

Uyuz böceğinin, üst derinin altına girerek yaptığı kaşındırıcı, bulaşıcı bir deri hastalığı. Halk arasında gale' ya da gidişik' olarak da bilinir. Uyuz böceği, ancak bir mikroskop ya da büyüteç yard...

Sinop iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasaba. Gökırmak'ın vadisinde kurulmuştur. Yakınlarındaki Ambarkaya adlı tarihî kaya mezarının İ.Ö. 2. yüzyıldan kalma olduğu sanılmaktadır. Ekonomik ...

Türkiye'de yetiştiği yerler: Ege veAkdeniz bölgesi. Mart-nisan aylarında çiçek açan, 1,5-6 m yüksekliğinde, süt taşıyan iki evcikli bir ağaç. Yabanî olarak bulunursa da, daha çok yetiştirilir. Yemi...

Almanya'nın Çek Cumhuriyeti sınırı yakınında ve Elbe kıyısında 521.000 (1991) nüfuslu büyük sanayi, ticaret ve özellikle kültür merkezi. Saksonya'nın tarihsel başkenti olan Dresden, II. Dünya Savaşı'n...

Günlük yaşamda, ticaret ve sanayide ağırlık, uzunluk, alan ve hacim belirtmek amacıyla kullanılan birimler. İnsanlar tarihî gelişim içinde değişik büyüklükleri ifade etmek zorunluluğuyla karşılaştılar...

Yeraltı sularının mağaralarda çökeltmiş olduğu tortu. Mağara tavanından sarkan ve sarkıt (stalaktik), mağara tabanından yukarı doğru yükselen ve dikit (stalagmit) denen damlataşlar doğal durumunu hâlâ...

İslâm inanışına göre Tanrı'nın birliğini, bütün yetkin nitelikleri kendisinde topladığını, eşi ve benzeri bulunmadığını bilmek. Tevhid sözcüğü Kur'an'da geçmemekle birlikte ayetlerin büyük bir bölümü,...

İslâmda Ali ile Muaviye'nin halifeliği konusundaki anlaşmazlığı çözümlemek için hakem atanmasına karşı çıkanlar. Haricîlerin ortaya çıkmasına neden olan olay, Ali ile Muaviye yanlıları arasındaki Sıff...

Genellikle marangozlukta kullanılan bir kaplama gereci. Yüzeyleri reçinelenerek ısı etkisiyle birleştirilen birkaç kat kâğıttan oluşur. Sert ve sıcağa dayanıklıdır. Masa, raf, dolap gibi eşyaların üst...

Deri altdokusu içindeki terbezleri tarafından salgılanan ve derinin gözeneklerinden sızan, kendine özgü bir kokusu olan, yapışkan, renksiz, tuzlu sıvı. İnsan vücudunun bir günde çıkardığı ter, 700-900...

Suriye'nin başşehri veya "Dımaşk" şehrinin merkez olarak kabul edildiği Suriye bölgesine verilen ad. Bu bölgenin merkezi olan Dımaşk şehrine "Şam" da denilmektedir. Şehir merkezi Suriye'nin güneybatı ...

Doğu Anadolu bölgesinde bulunan dağ. Erzurum'un güneyini bir yay gibi kuşatan Karasu-Aras dağları içinde yer alan Palandöken Dağı'nın en yüksek noktası, 3176 m yüksekliğe sahip olan Büyükejder tepesid...

Osmanlı yönetim düzeninde sancak denilen yönetim biriminin başında bulunan kimse. Aynı zamanda askerî yetkisi de vardı. Yıllık en az 200.000 akçelik "has"a sahipti. Savaş zamanı, askerleriyle birlikte...

Deniz diplerinde gözlem yapmaya yarayan araç. 1940 sonlarında Auguste Piccard tarafından icat edilmiştir. Puroyu andırır bir gövdeyle, bunun altında yer alan küresel bir kabinden oluşur. Yüzeydeyken, ...