Ansiklopedik Bilgileri Alfabetik Olarak Görüntüleyebilirsiniz.

Sevr Antlaşması Nedir? Hakkında Bilgi

Sevr Antlaşması Nedir?

10 Ağustos 1920'de Osmanlı İmparatorluğu ile İtilâf Devletleri arasında imzalanan barış antlaşması. Antlaşma ayrıca Yunanistan, Japonya ve diğer bazı Avrupa devletleri tarafından da imzalandı. 19 Ocak 1920'de toplanan son Osmanlı Meclisi Anadolu'daki kurtuluş hareketlerinin etkisiyle "Misakımillî"yi kabul etmişti. Yeni Türkiye'nin sınırlarını çizen bu belge aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun dağıldığının, Osmanlılık, İslâmlık ve Turancılık politikasının sonunun geldiğinin de ilânıydı. İstanbul'un 16 Mart 1920'de işgalinden sonra Vahidettin, Damat Ferit hükümetinin isteğine uyarak meclisi dağıttı.

Osmanlı Devleti 22 Nisan 1920'de San Remo'da toplanan barış konferansına çağrıldı. Bu konferansa katılan Sadrazam Ahmet Tevfik Paşa önerileri "bağımsızlık ve devlet kavramlarıyla bağdaşmadığı" gerekçesiyle reddetti. Öte yandan Osmanlı İmparatorluğu üzerinde, İtilâf Devletleri dışında bazı devletler de hak iddia etmekteydiler. Bu nedenle İtilâf Devletleri, Osmanlılar ile yapılacak barış antlaşması konusunda önce kendi aralarında anlaşmak amacıyla, 24 Nisan 1920'de bir antlaşma imzaladılar. Tevfik Paşa'nın önerileri geri çevirmesi üzerine, İtilâf Devletleri padişaha baskı yaparak sadrazamın değiştirilmesini sağladılar. Yeni Sadrazam Damat Ferit Paşa başkanlığındaki Osmanlı heyeti, önerilen yeni barış koşullarını, öncekilerden daha da ağır oldukları hâlde kabul etti. I. Dünya Savaşı'na son veren antlaşmalar içinde en son imzalananı olan Sevr Antlaşması, Anadolu'da başlayan Kurtuluş Savaşı nedeniyle hiçbir zaman tam anlamıyla uygulanamadı ve 24 Temmuz 1924 Lozan Barışı ile de hepsinden önce yürürlükten kalktı.
Bir önsöz ve 13 bölümde toplanmış 433 maddeden oluşan antlaşma özetle şu hükümleri kapsıyordu:

a) İngiliz hükümeti ve bağlaşıkları İstanbul'u ve Boğazları işgal edecekler, uluslararası bir komisyon buraların yönetim ve denetimini üzerine alacak.
b) Kapitülâsyonlar yeniden yürürlüğe girecek.
c) Osmanlı İmparatorluğu askerî ve malî denetim altında bulundurulacak, askerlik hizmeti kaldırılacak, yalnız 50.000 kişilik bir ordu bulundurabilecek, savaş gemisi ve uçak yapılmayacak.
d) Limanlar, ırmaklar ve demiryolları uluslararası denetim altında bulundurulacak.

Osmanlı Devleti'nin topraklarıysa aşağıdaki biçimde bölünmekteydi:

a) Gelibolu ile birlikte Çatalca'ya dek Trakya, Oniki Ada dışında Ege Adaları ve İzmir Yunanistan'a verilecek.
b) Suriye ve Kilikya yani Çukurova, Fransa'ya verilecek.
c) Irak ve Filistin, İngiltere'nin olacak.
d) Antalya ve çevresinde uzun bir kıyı bölgesi İtalya'ya verilecek.
e) Doğu illerinde bağımsız bir Ermenistan kurulacak.
f) Güneydoğu illerine de Kürdistan adı altında özerklik tanınacak.

Antlaşma Osmanlı Devleti'ne, Ankara-Kastamonu yöresinde küçük bir Orta Anadolu toprağı bırakmaktaydı.

Dost Site