ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

1593-1606 Osmanlı-Avusturya savaşlarına son veren sulh antlaşması (11 Kasım 1606). 1593'te başlayan Osmanlı-Avusturya savaşı başlangıçta Osmanlılar aleyhine cereyan etti. Orta Macaristan ve Romany...

Vezin, kafiye gibi koşullara bağlı kalınmadan salt dil kurallarının gözetildiği anlatım yolu; düzyazı. Arapça olan "nesr" sözcüğü "yayma, saçma, dağıtma" anlamındadır. Eskiden nesir yazarlarına nâsir;...

Hristiyanlardan alınan cizyenin toplanmasıyla görevli memur. İlk kez Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın sadrazamlığında bu yola başvuruldu. O zamana dek yerel memurlar tarafından toplanıp hazineye gönderi...

Yaşadığı yerler: Evcil olarak dünyânın her tarafında yetiştirilir. Özellikleri: Mideleri dört gözlüdür. Geviş getirir. Et ve sütü için beslenir. Ömrü: 20-25 yıldır. Çeşitleri: Friz (Holstein), Jersey,...

Fasulyegillerden, her yerde yetişen, on-on beş türü bulunan otsu bitki cinsi (Melilotus). Uzun salkımlar hâlindeki çiçek kurulları beyaz ya da sarı renklidir. Genellikle kuru yerlerde yetişirler. İyi ...

Tüm gerçekliği maddeye indirgeyen ve madde dışında herhangi bir tözün (cevher) varlığını kabul etmeyen öğreti. Maddeciliğin özü, Tanrı'nın, sonluluğun, ayrı bir töz olarak, ruhun yoksanmasına dayanır....

İktidarın, ayrıcalıklı ve genellikle soylu bir sınıfın elinde bulunduğu yönetim ya da devlet biçimi. Aristokrasi, eski Yunancada "en iyilerin yönetimi" anlamına gelirdi. Yunanlılarda önceleri "doğuşta...

Yağı ve postu için avlanan, uzunluğu 4-7 m olan bir memeli (Mirounga). Yetişkin erkeğinin burnu fil hortumuna benzer. Bir fok çeşididir. Erkeğinin ağırlığı 2-3 tonu bulur. Suda oldukça hızlı yüzer. Er...

Fundagillerden, kokusuz, çeşitli renklerde zarif çiçekler açan bitki (Azalea). Kuzey yarıkürede yetişir. Çiçekleri bol ve gösterişli olduğu için evlerde, bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. ...

Bugünkü Rusya Federasyonu'nun Avrupa topraklarının güneydoğu kesiminde, 6. yüzyılda büyük bir devlet kuran, Türk ve İran kökenli kabilelerin oluşturduğu federasyon. Avrupa'da kurulan ilk Türk devletle...

Sindirim organlarında ve özellikle mideyle onikiparmak bağırsağında görülen yara. Peptik ülser, üst karın ya da alt göğüs kafesi bölgesinde yanma, acı, sızlama ya da açlık hissi olarak kendini göst...

Boğazdaki yolcu nakliyâtı için yurdumuzda kurulan ilk anonim şirket. Eskiden Boğaziçinin iki yakasında yolcu taşıma birbirinden güzel kayıklarla yapılırdı. Osmanlı oymacılık sanatının ince örnekleriyl...

Hafif ya da şiddetli kaşıntının eşlik ettiği bir tür deri iltihabı. Egzama ya da dermit olarak da bilinir. Atopik dermatit, bebeklerde, çocuklarda ve gençlerde görülen alerjik bir deri hastalığıdır. ...

Batı tipinde eğitim anlayışı uygulanan ilk Türk lisesi. 1 Eylül 1868'de Mektebi Sultani adıyla açıldı. Lisenin açılması 1856 Paris Antlaşması sırasında, Babıâli Hükümeti'nin kabul ettiği şartlar sonuc...

Osmanlı Devleti'nde 1687 yılına kadar kullanılan para. Birim para olarak kabul edilirdi. İlk kez 1327 yılında Orhan Bey tarafından kestirilmiştir. Akçenin değeri, içindeki gümüş oranına göre değişirdi...

Lâvların anîden soğumasıyla oluşan cam gibi şekilsiz kayaçlara verilen ad. Obsidiyen olarak da bilinir. Kimyasal yapısı granitle aynı olup kuvars gibi demir magnezyumu içerir. Volkan camı genellikle s...

Atlas Okyanusu'nda, battığına inanılan bir ada. Atlantis'in bulunduğu yer konusunda söylentiler birbirini tutmaz. Platon'un Kritias diyaloguna göre Atlantis, batıda Herakles Sütunları yoluyla (Cebelit...

Bulgaristan'da Rodoplar bölgesinde yaşayan topluluk. Pomak sözcüğünün kaynağı hakkında çeşitli görüşler varsa da bu sözcüğün İslâv dillerinde "yardım etmek" anlamına geldiği; bu topluluk mensuplarının...

Karşılıklı konuşma; oyun, roman, öykü gibi edebiyat türlerinde iki ya da daha çok kişi arasındaki konuşma; karşılıklı konuşma biçiminde yazılmış yapıt. Eski Yunan'da özellikle son anlamıyla kullanılmı...

Dünya çevresindeki belirli bir yörüngede dolanarak, astronotlarca ziyaret edilen, bilimsel gözlem ve araştırmaların gerçekleştirilmesinde kullanılan yapay uydu. Sovyetler Birliği ilk uzay istasyonu ...

Duyu sinirlerinin çeşitli nedenlerle ağrıması şeklinde görülen hastalık. Nevralji, sinirlerin dokusunda herhangi bir değişiklik söz konusu olmadan soğuk, rutubet, sinire yakın iltihaplar, sıtma, grip,...

Yunus Emre Türk halk şairlerinin tartışmasız öncüsü olan ve Türk'ün İslam'a bakışını Türk dilinin tüm sadelik ve güzelliğiyle ortaya koyan Yunus Emre, sevgiyi felsefe haline geti...

Tıp biliminde "benzerlik yasası"na dayanan yöntem. Bu yasaya göre sağlam bir insanda hastalığın belirtilerini oluşturan her madde, o hastalığın iyileşmesine yarayabilir. Hippokrates tarafından bilinen...

Ateşli bir mevsim hastalığı. Daha çok Akdeniz kıyılarında görülür. Tatarcık sineklerinin taşıdığı bir virüsten ileri gelir. Tatarcıkların çoğalmasına bağlı olarak yaz aylarında çok görülür. Ateş ve ba...

Nezr, ya'nî adak ibâdettir. Adak ancak Allah için yapılır. Kul için yapılmaz. Adak, bir ibâdettir. Çünkü, namaz, oruç, hacca gitmek ve başka ibâdetler nezr olunur. Nezrin yerine getirilmesini dînimiz ...