Edebiyat terimi olarak Makta: Gazel ya da kasidenin son beyti.
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) terimi olarak Makta: Mikta veya kalem yastığı da denir. Bir karış uzunluğunda, kalınca bir parmak eninde ve yassıdır. Kalemi yonttuktan sonra üzerine koyarak ucunu çıtlatmak için, yani dikine keserek yazı yazacak bir hâle getirmek için kullanılmıştır. Kalemin oturduğu yuvaya hane-i kalem denir. Makta genellikle fildişinden yapılmıştır. Altın kakmalı olanları da vardır. Ama bunlarda da kalemin ucunun geleceği yere ufak ve konik bir fildişi parça yapıştırılmıştır.
Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür.
N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür.
N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri:
- Palı
Mücellitlerin kullandıkları derilerin tıraşından çıkan parçalara veril
- Şeceri
Hatt-ı Şeceri ile ilgili bilgilere bakınız.
- Etek
Hat terimlerindendir. Hilye'nin göbek altındaki kısmına verilen addır.
- Mikleb
Eski ciltlerde alt kapağa sertâb ile bağlanıp, üst kapak ile kitap ara
- Şarih
Bir kitabı şerh eden, kitaba açıklama yazan kimse.
- Kalıntı
Ebru tekneden alındıktan sonra yüzeyde kalan boyaya denir.
- Sayfa Kenarı
l- Bir kitap sayfasının, yazılı bölümleri çevresinde kalan boşluğu ver
- Tevkii
Tuğrai ile ilgili bilgilere bakınız.
- Frenk Abadisi
Eskiden kullanılan kâğıtlardan birinin adıdır. Hint âbâdîsi de denilir
- Türk Ta'liki(Türk Taliki)
Ta'lîk XV inci asır başlarında Anadolu'nun şarkında icat edilmiş bir y
