Tarih terimi olarak Ketebe: Bir hattatın yazdığı yazıya koyduğu imza.
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) terimi olarak Ketebe: Bir hattatın yazdığı yazıya ismini koyması, demektir. Yazı meşkedenler, hocalarından ehliyetlerini gösteren icazetnameyi aldıktan sonra yazılarına ketebe koyarlardı. Aslı, "o yazdı" demek olan ketebehu'dur. Bazı hattatlar ketebeden sonra, "min telâmiz-i filan..." diyerek üstatlarının adını da yazarlardı.
Ketebe yerinde, Nemekahu, eğer yazan kendinden bir söz katıyorsa Harrerehu, harekeli yazılmış ise Rakamehu, tevazu için veya karalama olduğunu ifade için Sevvedehu, bir meşke bakarak yazmış ise veya meşk olduğunu ifade için Meşşakahu, istinsah suretiyle yazılmış ise Nesehahu veya Satarehu, aynen taklid edilmiş ise Kalledehu gibi tabirler kullanılmıştır.
Ayrıca murakka'at, kıt'a, kitap, ve levhalarda el-Fakîr, el-Hakir, el-Müznib, er-Râcî gibi takdim edilecek makama veya yazının konusuna uygun tevazu ifade eden cümleden sonra isim yazanlar da olmuştur, isimden sonra bazen "Güfire lehu, Gufire zünûbuhu" gibi dua cümlesi ilâve edenler de olmuştur.
Ketebe yerinde, Nemekahu, eğer yazan kendinden bir söz katıyorsa Harrerehu, harekeli yazılmış ise Rakamehu, tevazu için veya karalama olduğunu ifade için Sevvedehu, bir meşke bakarak yazmış ise veya meşk olduğunu ifade için Meşşakahu, istinsah suretiyle yazılmış ise Nesehahu veya Satarehu, aynen taklid edilmiş ise Kalledehu gibi tabirler kullanılmıştır.
Ayrıca murakka'at, kıt'a, kitap, ve levhalarda el-Fakîr, el-Hakir, el-Müznib, er-Râcî gibi takdim edilecek makama veya yazının konusuna uygun tevazu ifade eden cümleden sonra isim yazanlar da olmuştur, isimden sonra bazen "Güfire lehu, Gufire zünûbuhu" gibi dua cümlesi ilâve edenler de olmuştur.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri:
- Nigârİ
Eskiden insan resimleri yapan ressama verilen ad. Nigârende de denirdi
- Hariri Hindi
Hariri kâğıdın Hindistan'da yapılan türü.
- Mıstar
Satar çizmeye yarayan âletin adıdır. Üzerinde sıra sıra bükülmüş ibriş
- Çifte Ali
Alikurna kâğıdının katlanıp kısaltılmış olanları.
- Hizânetü'l-Kütüb
Kütüphane
- Ayırma Bulut
Ayırma rumilerin kullanılmadığı yerde aynı görevi yapacak şekilde kull
- Sima' Kaydı
Yazma eserlerde kitabı kopya eden kişinin yazdıklarını müellife okuduğ
- Mühreler
Tezhibte altın kullanıldıktan sonra, parlatılarak boya görünümünden çı
- Palı
Mücellitlerin kullandıkları derilerin tıraşından çıkan parçalara veril
- Rumi Şemse
Kitap ciltlerinin üzerine yapılan ve güneşe benzediği için şemse adı v
