ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Sphyrna tudes. Derin ve ılık denizlerde yaşayan, başının iki yanında gözlerin yer aldığı çıkıntılar nedeniyle biçimi çekici andıran köpek balığı. Çok büyük balıklardır. Tehlikeli ve yırtıcıdırlar. Küç...

Osmanlı sarayında selâmlık dairesine verilen ad. Arapçada iki şeyin arası, ara anlamına gelen bu sözcük, eski konak ve saraylarda harem ve selamlık bölümlerine ayıran daire için de kulanılırdı. Mabeyi...

Büyük Türk denizcisi. Muhtemelen 1470 yılında Midilli'nin Bonova köyünde doğdu. babası, Yâkub Ağa 1462'de Midilli'nin fethine iştirak etmiş ve Bonova köyü kendisine tîmar olarak verilmişti. Burada yer...

Menekşegillerden bir süs bitkisi, alacamenekşe (Viola tricolor). Türlü renkte, irice çiçekler açar. Bu çiçekler genellikle çift renkli oluşlarıyla kokulu menekşeden ayrılırlar....

Bir çekirdeğin alfa parçacığı salarak daha küçük bir çekirdeğe dönüşmesi biçimindeki radyoaktif parçalanma. Bu tür bozunmayla oluşan çekirdeklerin ortalama varoluş süresi, saniyenin on milyonda birind...

Bir olayı ya da olguyu gerçek nedeni dışında güzel bir nedene bağlama sanatı. Nedim'in "Olmadı tenhaca bir işret çemende yâr ile / Üstüme göz dikti nergisler nigehbân oldu hep" beytinde sevgilisiyle y...

Selçuklularla Gazneliler arasında Merv civarındaki Dandanakan Kalesi yakınında 1040′ta yapılan savaş. Gaznelilerin hükümdarı Sultan Mes'ud, Selçukluların artık kendi devleti için ne kadar büyük ...

Birhücrelilerden, çok çekirdekli hayvanlar sınıfı; kirpikliler (İnfusoria, ciliata). Vücutlarında hareket görevini yerine getiren kirpiğimsi titrek tüyleri ya da beslenmeyi sağlayan vantuzları vardır....

Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki Filyos Irmağı'nın iki önemli kolundan biri. Abant Gölü'nden doğan Abant Deresi, bu çayın başlangıç yeri kabul edilir. Kuzeydoğuya yönelerek burada Büyük Su adını alır. Kuz...

Yüksek frekanslı elektrik akımının dokularda oluşturduğu ısıdan yararlanılarak uygulanan bir tedavi yöntemi. Burada kullanılan akım, saniyede 10-100 milyon frekanslı ve 30-3 m dalga boyludur. Akım ver...

Bütün canlıların yaşayan en küçük birimi olan hücreler, bulundukları canlıya ve aynı canlıda bulundukları yere göre çok büyük farklılıklar gösterebilmektedir. Örnek olarak, insan kanındaki alyuvarlard...

1878 Berlin Kongresi kararıyla, Osmanlı Devleti'nin kurulmasını kabul ettiği eyalet. Yüzölçümü 35.500 km2, nüfusu 1.000.000, başkenti ise Filibe'ydi. Kuzeyinde Balkan Dağları, güneyinde Rodop Dağları,...

(1881 Viyana-1942 Petropolis/Brezilya), Avusturyalı hikâyeci ve denemeci. Yılmaksızın savunduğu savaş öncesi Avrupa kültürünün en karakteristik temsilcilerinden; bir umutsuzluk bunalımı sonucu ülkesin...

Havası alınmış cam bir tüp içine yerleştirilmiş diyotlardan oluşan elektronik aygıt. İlk kez 1904 yılında İngiliz bilim adamı John Ambros Fleming tarafından alternatif akımı doğru akıma çeviren bir ay...

Güvenli ortamlara yapılmış derebeylik konağı. Bir bölge hâkiminin, prensin, derebeyin hâkim olduğu bölgede ekseriya sarp yerlere yapılmış, yüksek duvarlı kulelerle takviye edilmiş yapılardır. Orta...

Telli bir çalgı. Avrupa'ya Endülüs'ten yayılmıştır. Mızrapla çalınır. Sonraları değişik çeşitleri yapıldı. Fransa'da 18. yüzyılda çok yaygındı. Tellerinin sayısı 18'e kadar yükselir. Floransa'da bir o...

vak'anüvis, tasavvuf şâiri. 1789 senesinde İstanbul'da doğdu. Asıl ismi Mehmed'dir. Arapkirli, Sahhaflar Şeyhi Hacı Ahmed Efendinin oğludur. İlk tahsilini babasından aldı. Devrin ileri gelen âliml...

Tohumlu bitkilerin üreme organı. Çiçeğin görevi, aynı bitkinin bütün özelliklerini taşıyan yeni soyların gelişeceği tohumları üretmektir. Çiçeklerin çoğu dıştan içe doğru sırasıyla çanak yaprak, taç y...

Felsefede bir görüş ve düşünüş şekli. Belirlenimcilik. Evrende bütün olay ve süreçlerin nedensellik bağlantısı içinde belirlendiğini öne süren görüş. Determinizme göre iradenin ahlâkî davranışlardaki ...

Kendisinden belli bir düzlem geçirildiğinde, bir cismi ya da bir sistemi oluşturan parçacıkların bu düzleme göre kütle momentleri (yani parçacıkların kütleleriyle bunların bu düzlemden olan dik uzaklı...

Palmiyegillerin, eski çağlardan beri Kuzey Afrika'da kültürü yapılan örnek bitkisi. Hurma ağacının boyu yaklaşık 30 m, gövdesi sütun biçiminde, yaprakları büyük ve dilimlidir. Çiçekleri koçanımsı ola...

Lenf boğumlarının süreğen (müzmin) iltihabı. En çok boyunda görülür. Bir tür tüberkülozdur. Lenf boğumlarına yerleşen mikroplardan meydana gelen ve adenit denen iltihabın süreğenleşmesiyle oluşur. Önc...

Volga Nehri ve kolu Kama'nın boylarında, Ural Dağları'nın doğusundaki bölgede yaşayan, Türkçe konuşan kavim. Tatarlar, Rusya'nın Avrupa kıtasında kalan bölümünde ve Sibirya'nın güneyinde de yaygın ola...

Akdeniz Bölgesi'nde, Antalya ve Fethiye körfezleri arasında yarımada. Göller Bölgesiyle kuzeyden sınırlanır.Özellikle tarihsel yerleşmeleriyle ünlü olan yarımada adını, Anadolu Selçuklu döneminde yöre...

Işığın bitki üzerine olan etkilerinden biri. Bu etkilerin çoğu, ışığın direkt etkisine bağlı ise de, indirekt etki ile de bâzı değişmelerin olduğu anlaşılmıştır. İndirekt etkiye bir örnek verirsek; yü...