Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) terimi olarak Altlık: 1- Hattatlar, ressamlar ve müzehhiplerin yazdıkları ve yapacakları işlerinde altında bir karton veya mukavva gibi kullanılır. Bunun sureti mahsusada yapılmış ve itinâlı olanları vardır. Yumuşak olması için bir çok kâğıtlar konur ve dört kenarından yapıştırılır. Üst ve altına nakışlı ve yazılı bazan resimli ve çıkmaması için verniklenmiş süslü kâğıtlar konmuştur.
2- Hattatların, yazı yazarken kâğıtlarını üzerine koydukları destek. Birçok kâğıt üst üste konur, alt ve üstüne tıraş edilmiş meşin, renkli kâğıt veya ebru yapıştırılarak altlık elde edilirdi. Yumuşak ve sünger kâğıdına benzeyen ara kâğıtlar yapıştırılmaz, dört ucundan tıraş edilerek hepsi birden meşinle tutturulurdu. Ara kâğıtlar 4-5 mm kalınlıkta olana kadar üst üste konmalıdır. Üst ortası çiçekli veya manzaralı olan altlıklar da vardır. Bunlar zamanın meşhur mücellit, müzehhip ve ressamlarına yaptırılırdı. Meşhur mücellitler altlıklarına imza da koyarlardı. Edirne işi bir altlıkta 1138 H./1769 M. tarihiyle «Mehmed Vehbi" imzası görülmüştür. Ayrıca, Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver'in notlarında, yazarken kâğıt kaymasın ve el kâğıdı kirletmesin diye üste katlanan bir kısmı da bulunan altlıklar olduğu belirtilmiştir.
2- Hattatların, yazı yazarken kâğıtlarını üzerine koydukları destek. Birçok kâğıt üst üste konur, alt ve üstüne tıraş edilmiş meşin, renkli kâğıt veya ebru yapıştırılarak altlık elde edilirdi. Yumuşak ve sünger kâğıdına benzeyen ara kâğıtlar yapıştırılmaz, dört ucundan tıraş edilerek hepsi birden meşinle tutturulurdu. Ara kâğıtlar 4-5 mm kalınlıkta olana kadar üst üste konmalıdır. Üst ortası çiçekli veya manzaralı olan altlıklar da vardır. Bunlar zamanın meşhur mücellit, müzehhip ve ressamlarına yaptırılırdı. Meşhur mücellitler altlıklarına imza da koyarlardı. Edirne işi bir altlıkta 1138 H./1769 M. tarihiyle «Mehmed Vehbi" imzası görülmüştür. Ayrıca, Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver'in notlarında, yazarken kâğıt kaymasın ve el kâğıdı kirletmesin diye üste katlanan bir kısmı da bulunan altlıklar olduğu belirtilmiştir.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri:
- Nihle
Cam üzerine nakşedilmiş ebru.
- Taslamak
Ciltlerin ve kitap mahfazalarının hazırlanması anlamında kullanılan bi
- Bağdat Kâğıdı
Bir zamanlar Bağdat'ta yapılmış kâğıtlara verilen ad. 656'da Moğolları
- Köşe
Mücellit terimi olarak, şemse ciltlerin dört köşesine yapılan motifler
- Mihras
Renkli mürekkep yapmakta kullanılan maddeleri ezmeğe yarayan âletin ad
- Cüzlük
Cüz teşkil edecek büyüklükteki kâğıda verilen ad; yirmi sayfadan meyda
- Hatem
Mühür.
- Bitkisel Motifler
Tezhip sanatında kullanılan motiflerdir. Çeşitleri:
Çiçekler :
- Başlık
1- Eserin ilk sahifesidir. Yazmalarda ilk sayfanın üst başına yapılan
- Hatip Ebrusu
H. XII. (Milâdi XVIII.) yüzyılda Ayasofya hatibi olduğu bilinen zatın