ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Kirpikliler sınıfından bir hücreli hayvan (Paramecium). Elips şeklinde, yassı gövdeli olup tatlı sularda yaşar. Özellikle durgun ve kirli sularda çok bulunur. Bir tek hücreden ibaret olmasına karşın k...

Anlamca birbirleriyle ilgili sözcük ya da kavramların dize ya da beyitlerde bir arada kullanılması sanatı. Arapçada sözlük anlamı "uyma, yakışma"dır. Müraat-ı nazir de denir. Sözcükler arasındaki anla...

Deriye içirilerek ya da sürülerek kullanılan ilâç; melhem. İçinde bir ya da birkaç etkili madde bulunur. Yumuşak ve koyu kıvamda olup yağlı ya da yağsız çeşitleri vardır. Eriyik ya da emülsiyon hâlind...

Mübârek üç aylardan ikincisi. Müslümanlar arasında mübârek üç aylar olarak bilinen Receb, Şâban ve Ramazan ayları, İslâm dîninin kıymet verdiği aylardır. Allahü teâlâ kullarına çok acıdığı için bâzı g...

Ekvator Afrikası'nda Zaire-Uganda arasında göl. Kıtanın en büyük gölü olan Victoria'nın kuzeybatısında ve 5.204 km2 genişliktedir. Civarındaki göl ve akarsularla bağlantısı vardır. 1864'te Sir Samuel ...

Buda dininde ruhun yükselebileceği en ileri aşama. Budist inanca göre ruh ölmez, bir bedenden başka bir bedene geçerek türlü yaratıklar biçiminde yaşamını sürdürür. Aslında ruh, bu beden ve kalıp deği...

Yunan mitolojisinde, Aitolia Kralı Thestios'un kızı ve Sparta Kralı Tindareos'un karısı. Efsaneye göre Zeus, Leda'ya âşık olur ve bir kuğu kuşu hâline girerek onunla birleşir; Leda da bir yumurta yumu...

Dünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur. Ayrıca küçük miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır. Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır. Atmos...

Bir organizmanın, yapı ve görev bakımından en küçük birimi. Hücreyi ilk defa 1665 yılında İngiliz bilim adamı Robert Hook, mantar dokusunda gözleyerek bulmuştur. "Boşluk" anlamına gelen "hücre" sözcüğ...

Bir olayı ya da olguyu gerçek nedeni dışında güzel bir nedene bağlama sanatı. Nedim'in "Olmadı tenhaca bir işret çemende yâr ile / Üstüme göz dikti nergisler nigehbân oldu hep" beytinde sevgilisiyle y...

Çıngıraklı yılangillerden, kuyruk ucundaki sert pulları kımıldatarak kuru yaprak hışırtısına benzer bir ses çıkartan zehirli bir yılan. Çıngıraklı yılanlar ısıya duyarlı özel gözleriyle zifiri karan...

Bir noktadan çıkan ve doğrusal olmayan iki ışının birleşimi. Işınların çıktığı noktaya açının köşesi, ışınlara da açının kenarları denir. Kenarlar ve köşe birer harfle tanımlanır ve açı, ya köşenin ha...

Rüzgâr gücünden yararlanarak geniş bir düzey oluşturacak biçimde yan yana dikilen ve teknenin direğine uygun bir biçimde takılarak onu hareket ettiren kumaş ya da şeritlerin tümüne verilen ad. Gerilmi...

İnsanların malları istihsal (üretim) etmek ve bunları istihlâk (tüketim) edilmek üzere toplumun çeşitli üyelerine dağıtmak için kıt veya sınırlı istihsal kaynaklarının (toprak, işgücü, makina gibi se...

Lale Devri'ne son veren isyan (1730). İsyan, başındaki lideri Patrona Halil'den dolayı bu adla anılır. Patrona Halil ve 25-30 kadar arkadaşı 28 Eylül 1730 tarihinde Beyazıt Camii kapısı önünde toplana...

Eskilerde maddeyi meydana getiren en küçük bölünmez tanecikler olarak ifade edilirdi. Atomun bölünmez bir bütün olduğu görüşünü ilk defa 1808 'de John Dalton ortaya atmıştı. Ancak 20. yüzyılda kimyacı...

Elle çevrilen bir kol ve kova ipinin sarıldığı silindir biçiminde bir tamburdan oluşan ve kuyudan su çekmeye yarayan araç. En eski kaldırma aygıtlarından biridir. Uzak Doğu'da ortaya çıkış tarihi bili...

Roma kentini çevreleyen bölgenin adı. İtalyan Yarımadası'nın batısında, Tiren Denizi kıyısındadır. Kuzeyde Bolsena Gölü, doğuda Abruzzi Dağları, güney ve batıda Tiren Denizi ile sınırlanmıştır. Frosin...

Manyetik geçirgenliği boşluğundakinden daha az olan maddelerin, içinde bulundukları manyetik alanın ters yönünde mıknatıslanmaları. Buna, çekirdek çevresindeki elektronların hareketi neden olur. Orbit...

(İ.S. 245 Split-313 Split), Roma imparatoru. İmparator Numerianus'u öldüren hassa alayı kumandanı Flavius Aper'i öldürerek imparator oldu (İ.S. 284). Bir yıl sonra Numerianus'un kardeşi Carinus'u da y...

Bir devletin başka bir devlet üzerindeki siyasal üstünlüğü ya da baskısı....

Gökcisimlerini incelemeye yarayan, açıklığı ve odak uzaklığı büyük bir parabolik çukur aynayla bunun verdiği görüntüyü büyüten bir okülerden oluşan teleskop. Bazı türlerinde çukur aynanın topladığı ış...

Osmanlı İmparatorluğu zamanında devlet adamlarına ve müftü, kazasker gibi yüksek rütbeli din adamlarına aylık yerine verilen ayniyat ya da para. Arpalığın ne zaman ve hangi hükümdar zamanında verilmey...

Canis aureus. Rengi kurda, boyu ve gür kuyruğu tilkiye benzeyen, etçil bir memeli. Beden yapıları kurda benzer, ancak onlardan daha küçük ve ince yapılıdırlar. Boyları 60-100 cm, yükseklikleri 38-50 c...

Yunan mitolojisinde, yeraltındaki ölüler ülkesinin tanrısı. "Görünmez" anlamına gelen Hades adı, hem tanrının kendisi, hem de egemen olduğu ölüler ülkesi için kullanılır. Hades, Kronos ile Rhea'nın oğ...