Edebiyat terimi olarak Makta: Gazel ya da kasidenin son beyti.
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) terimi olarak Makta: Mikta veya kalem yastığı da denir. Bir karış uzunluğunda, kalınca bir parmak eninde ve yassıdır. Kalemi yonttuktan sonra üzerine koyarak ucunu çıtlatmak için, yani dikine keserek yazı yazacak bir hâle getirmek için kullanılmıştır. Kalemin oturduğu yuvaya hane-i kalem denir. Makta genellikle fildişinden yapılmıştır. Altın kakmalı olanları da vardır. Ama bunlarda da kalemin ucunun geleceği yere ufak ve konik bir fildişi parça yapıştırılmıştır.
Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür.
N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür.
N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri:
- Zerşikâf Boyalı halkâr. Boya ile yaldızın birlikte kullanılmasıyla yapılan süsl
- Kaplan Çizgisi Ve Beneği Türk süsleme motifi. Çintamani ile ilgili bilgilere de bakınız.
- Cedid Eski kâğıtlardan birinin adıdır. Kâğıdın başında Arap harfleriyle ve s
- Cüzi İrade Boyaların tekniğine göre hazırlanıp tekneye serpilmesi işlemidir.
- Hane-i Kalem Maktada, kalemin üzerine oturmasına mahsus olan yuvanın adı.
- Cendere Ciltlenecek kitap dikildikten sonra dibinin yapıştırılması için mengen
- Nakş-i Âbi (Nakşi Âbi) Su ve zamk ile karıştırılmış boyaların kâğıt üzerine sürülmesiyle yapı
- Silkme Kesesi Silkme yapmak için kullanılan kömür tozunun konulduğu gözenekli torba.
- Ayırma Rumi Süsleme terimi. Hayvanların kanat, bacak ve bedenlerinin stilize edilm
- Şemseli Kap Kabında şemse bulunan kitap ciltlerine denir. Şemse, cildin sağ kapağı