ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Âşık edebiyatında, aruzun "Mefâîlün / mefâîlün / mefâilün / mefâîlün" kalıbıyla söylenen semailerin her dizesinin ardına bu dizelerle uyaklı "Mefâîlün / faûlün" ya da "Mefâîlün / mefâilün" kalıbında b...

Çift tuzların çok bilinen bir çeşidi olup, 1+ ve 3+ değerlikli metaller, sülfat kökü ve kristal suyu bulunduran bir bileşik. Genel formülü Me+ M3+ SO4 12H2O şeklindedir. En çok bilineni ve kullanılanı...

Kuvantum kuramının temelini oluşturan yasa. Bu yasaya göre, elektromanyetik ışınım enerjisi, foton adı verilen küçük ve bölünmez bütünler hâlindedir. Her fotonun enerjisi (E), ışınımın frekansı (v) il...

İslâm dininin kurucusu Hz. Muhammet'in ölümünden önce yaptığı son hac. Hz. Muhammet, 22 Şubat 632'de hac niyetiyle Medine'den çıktı. Bu hac sırasında okuduğu hutbede "Belki bu yıldan sonra burada sizi...

beylikler devri şâirlerinden. Doğum ve ölüm târihleri belli değildir. Doğuştan kör olduğu söylenen Darir, kuvvetli bir hâfızaya sâhipti. Bu sâyede Arapça ve Farsçayı mükemmel bir şekilde öğrendiği gib...

Süsengiller (Iridaceae) familyasının Crocus türünü oluşturan bitkilere verilen ad. Soğanlı ve otsu bir bitkidir. Alp'lerde, Güney Avrupa ve Akdeniz bölgesinde doğal olarak yetişir. Çiğdem çiçeği, sarı...

Bir cismin ya da maddenin, termometre gibi bir araçla ölçülebilen sıcak ya da soğuk olma derecesi (simgesi T). Sıcaklık, bir cismin başka bir cisimle ısıl temas durumuna gelmesi hâlinde meydana gelen ...

II. Osman'ın başarısızlıkla sonuçlanan Hotin Seferi sonunda Lehistan ile imzalanan antlaşma (Ekim 1621). Antlaşma koşulları şöyledir: 1) Lehistan her yıl Kırım Hanlığı'na 40.000 altın vergi verec...

Sürekli görev yapan uluslararası mahkeme. Birinci Lahey Konferansı'nda (1899) alınan karar gereği kurulmuştur. Buna göre, her ülke divana dört yargıç yollayacaktı. İki ya da ikiden fazla ülkenin isteğ...

Damkoruğugillerden bir süs bitkisi (Cotyledon umbilicus). Yaprakları etli, başak biçimindeki çiçekleri bir sap üzerinde ve yeşilimsi ya da kırmızımsıdır. Yumru köklü otsu bir bitki olup 10-60 cm. boyl...

Etkeni, vücuda mikroplu su ve besinlerin yenmesiyle giren Salmonella typhi türü bakteri olan enfeksiyon hastalığı. Büyük tifo salgınlarının çoğu kent su şebekesinin kirlenmesiyle ortaya çıkar. Bunun y...

Zambakgillerden, geniş, koyu yeşil ya da sarımsı beyaz çizgili yaprakları olan bir süs bitkisi. Aspidistra elatior, Aspidistra lurida, Aspidistra puntata gibi türleri vardır. Güney Çin, Çin Hindi ve J...

Slâv asıllı milletlerin tek bir yönetim altında birleşmesi hedefini güden siyasî akım. 18. yüzyılın sonlarında Polonya'nın da ortadan kalkmasıyla bir tek bağımsız Slâv asıllı devlet kalmıştı, o da Çar...

Uzun lifli bir pamuk türü (Gossypium hirsutum). Amerika'da yetişen bir pamuk tohumundan üretilmiştir. Gövdesi dik ve güçlü, alt meyve dalları üsttekilerden daha uzundur. Kozaları sarkık ve rüzgâra day...

Çoğu tropikal bölgelerde yetişen, süt taşıyan, yaprak dökmeyen ağaç ve çalılar. Yapraklar karşılıklı veya üçlü dâirevî durumlarda veya tepede yayık 5 lopludurlar. Çoğu türleri güzel çiçeklerinden dola...

Genç Osmanlılar ya da Yeni Osmanlılar denir. Genç Türk anlamında Fransızca bir deyim Jeune Turc sözcüğünden gelir. Abdülhamit döneminde siyasal muhalefet hareketine katılan kişilere ve bunların kurduğ...

Resmî adı Gabon Cumhuriyeti'dir. Başkenti Libreville'dir. Nüfusu 1 244 192 (2000) olan Gabon'un yüz ölçümü 267 670 km2dir. Yönetim biçimi cumhuriyet, para birimi CFA frangı, resmî dili Fransızcadır. Ü...

Periyodik cetvelin aktinitler serisinde yer alan radyoaktif element. Nadir metallerdendir. Uranyum cevherleri arasında bulunur. 12'den çok izotopu bilinmektedir. Bozunma ürünlerinden biri aktinyum old...

Termodinamik sıcaklık anlayışından hareketle ve belirli sıcaklıkların deneysel olarak saptanmış değerlerini kullanarak hazırlanmış (bilimsel anlamda) pratik sıcaklık ölçeği. Bu sıcaklık ölçeğinde, bir...

Orta Asya'da dağ sırası. Kuzey Keşmir sınırından Afganistan'da, Kâbil'in batısında Kohi Baba sıralarına kadar, batı ve güneybatı doğrultusunda uzanan genç dağ sıralarıdır. Uzunluğu yaklaşık 600 km.dir...

20. yüzyıl başlarında simgeciliğe (sembolizm) tepki olarak gelişen ve klasik beğeniyi, klasik üslubu canlandırmayı amaçlayan edebiyat çığırı. Neo-klasik deyimi de, genel olarak klasik nitelikler taşıy...

Asya'nın hemen hemen geometrik merkezinde bulunan Doğu Türkistan, kuzeyden Tien-Şan (Tanrı) Dağları, batıdan Pamir Platosu ile çevrilmiştir. Güneyde Kuenlun Dağları ve onların kuzeydoğuya doğru devamı...

İslâm kültürlerinde, belirli kurallara uyarak güzel yazı yazma sanatı. Hat sanatıyla uğraşan kişilere hattat denir. İslâmiyetten sonra Araplar, "küfi" denilen, köşeli karakterlerden oluşan yazı türünü...

Divan şiirinde bir gazelin her beytinin üstüne üçer mısra eklenerek kurulan nazım biçimi. Bir gazelin muhammes hâline getirilmesi olarak da tanımlanabilir. Eklenen mısralar, eklendiği beytin birinci d...

Pişmiş topraktan yapılan levha biçimde bir yüzü renkli ve sırlı duvar kaplama malzemesi. Duvarları süslemek için kullanılır. Genellikle çiçek resimleriyle bezelidir. Sözcük geniş anlamda aynı biçimde ...