Edebiyat terimi olarak Hüsn-i Ta'lil: Anlamla ilgili edebi sanat. Divan edebiyatında bir olayın meydana gelişini hayali ve güzel bir nedene bağlama yoluyla yapılır. Bu nedenin gerçekle ilgili olmaması ve kesin bir etkeninin bulunması gerekir. Hüsn-i tevcih diye de anlandırılır. Eğer neden, güya, sanki, acep, acaba, meğer gibi sözcüklerle olasılıklara dayandırılırsa şibh-i hüsn-i ta'lil (yani yarım hüsn-i ta'lil) yapılmış olur. Örnek:
Aceb bi bağ kenârında dursa lâle hacil
Ki lâlezâr-ı cemâlinde hûr u zârındır
Ahmet Paşa
(Lale bağ kenarında utungaç dursa şaşılır mı? Çünkü o lale bahçesine benzeyen yüzünün güzelliği yanında senin bir düşkünündür. Yani şair, sevgiliye, "senin yanakların o kadar kırmızı ki, lale bile onun yanında utanır kızarır" diyor. Lalenin kırmızılığı güzel bir nedene bağlanıyor.)
Aceb bi bağ kenârında dursa lâle hacil
Ki lâlezâr-ı cemâlinde hûr u zârındır
Ahmet Paşa
(Lale bağ kenarında utungaç dursa şaşılır mı? Çünkü o lale bahçesine benzeyen yüzünün güzelliği yanında senin bir düşkünündür. Yani şair, sevgiliye, "senin yanakların o kadar kırmızı ki, lale bile onun yanında utanır kızarır" diyor. Lalenin kırmızılığı güzel bir nedene bağlanıyor.)
Benzer Edebiyat Terimleri:
- Empresyonizm
İzlenimcilik.
- Mâni
1. Çoğunlukla 7'li hece kalıbıyla söylenen, anonim halk edebiyatının e
- Klasisizm
17. yüzyıl Avrupa'da, özellikle de Fransa'da gelişen; eski Yunan ve La
- Üstdil
Özellikle belirli bir alana özgü olan bir konuyu ya da o konuyu açıkla
- Hâyîde
Ağızdan ağıza dolaşmış, herkes tarafından kullanılmış, çok duyulmuş sö
- İstifham
Anlamla ilgili sanatlardandır. Cevap alma gayesi gütmeksizin art arda
- Ta'rifat
Mevki sahipleri ve bazı görevlileri tasvir eden şiirler. Divan edebiya
- Aklektizm
Felsefede uyuşabilir tezleri toplayıp uyuşmayanları bir yana bırakma e
- Afrozim
Çeşitli konularda mutlak bilinmesi gereken ana özellikleri kısa, açık
- Feeri
Kahramanları melek, cin, şeytan
gibi varlıklardan meydana gelen masal
